پان ترکیسم

نویسنده: جیکوب لاندو
مترجم: حمید احمدی
ناشر: نشر نی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 422
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1387 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب 

یک قرن در تکاپوی الحاق گری

ماهیت ایدئولوژی پان‌ترکی، با وجود برخی تفاوت‌ها، همان ویژگی چند مکتب دیگر پان را دارد. این ایدئولوژی با توجه به دامنهٔ گستردهٔ جاه‌طلبی‌ها و احساس نیرومند نسبت به سرنوشت خود، جنبهٔ رمانتیک دارد و به پان ژرمنیسم، پان اسلاویسم، پان عربیسم، و صهیونیسم شبیه است و از نظر جهان‌بینی سیاه و سفید خود، تنها «خیلی خوب» و «قطعاً شریر» را می‌بیند. با توسعه و تحول ایدئولوژی پان‌ترکی، این ایدئولوژی بیش از پیش و به‌طور آشکار الحاق‌گرا شد. یعنی نخست به ضرورت محافظت از گروه‌های ترک‌تبار خارج اشاره کرد، و سپس برای کمک به رهایی و وحدت آن‌ها، با یکدیگر و آن‌گاه وحدت با ترکیه، دست به تلاش زد. پان‌ترکیست‌ها بارها و بارها دربارهٔ تشکیل یک «ترکیهٔ بزرگ» از مدیترانه تا اقیانوس آرام سخن گفته‌اند.

باتوسعه و تحول ایدئولوژی پان ترکی،این ایدئولوژی پیش و به طور آشکار الحاق گرا شد. یعنی نخست به ضرورت محافظت از گروههای ترک تبار خارج اشاره کرد،وسپس برای کمک به رهایی و وحدت آنها،با یکدیگر و آنگاه وحدت باترکیه،دست به تلاش زد.پان ترکسیست ها بارها و بارها درباره ی تشکیل یک«ترکیه ی بزرگ» از مدیترانه تا اقیانوس آرام سخن گفته اند.

گرایش نژادی دزر نوشته های نژاد پرستانه نویسندگان پان ترکیست دهه۱۹۳۰به حد اغراق رسید و آنها احتمالا تحت نفوذ نازی ها همیشه بر برتری های نژاد ترک پافشاری می کردند.از بررسی نوشته ها،گفتار وکردار پان ترکیست چنین برمی آید که پان ترکیسم همیشه یک جنبش کوچک نخبه گرای تحت رهبری روشنفکران بوده و دانشجویان و برخی شهرنشینان طبقه متوسط از آن حمایت کرده اند و تعداد اعضای آن احتمالا به چندصد نفر تا چند هزار بیشتر نمی رسیده است.

علاوه بر این پان ترکیست ها به دلیل ماهیت ویژه وتعداد کم اعضا (همانند سایر جنبش های پان)بیشتر از تبلیغات نوشتاری بهره می برند،یعنی انتشار جزوه ها و نشریات بسیار متعدد.گردهمایی های فرهنگی و هنری همراه با ایراد سخنرانی ها،موسیقی ونمایش مکمل این نشریات بودند.نه این کارها،ونه برپایی کنگره ها و سازمان دهی تظاهرات هیچکدام پان ترکسیست ها را قادر نساخت تا به یک جنبش مهم توده ای که آرزوی آن را داشتند،تبدیل شوند.