وندیداد ؛ چاپ سنگی

وندیداد

مترجم: سید محمدعلی حسنی ؛ داعی الاسلام
ناشر: مطبعه صحیفه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 183
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1327 - دوره چاپ: 1 

کمیاب  - کیفیت : درحد نو
 

مروری بر کتاب 

وندیداد نوزدهمین دفتر از مجموعه ی اوستا می باشد. برای شناخت هر چه بیشتر وندیداد باید ابتدا به اوستا به پردازیم. اوستا نام یک دانشنامه دینی می باشد که به شوند دارا بودن حجم زیاد نوشته هایش آن را در زمان ساسانیان در بیست و یک دفتر نوشته اند. اوستای ساسانیان سه بخش می شود:

بخش نخست گاسانیک نام دارد که به خداشناسی می پردازد که شامل دفتر های اول,دوم,سوم,یازدهم,سیزدهم,بیستم و بیست و یکم می باشد
بخش دوم هاتک نام دارد که در بردارنده ی سرودهای ایزدان هست و در دفتر های چهارم, پنجم, ششم, هفتم , نهم و دهم نوشته شده است.
بخس سوم داتیک نام دارد که در بردارنده ی قوانین و احکام دینی است و در دفتر های دوازدهم,چهاردهم,پانزدهم,شانزدهم, هفدهم, هجدهم و نوزدهم گرداوری شده است.

دفتر نوزدهم از بخش سوم وندیداد نام دارد. امروزه به شوند گذر زمان اوستای زمان ساسانیان از بیست و یک دفتر به پنج دفتر کاهش یافته است که شامل یسنا, ویسپرد, یشت ها, خرده اوستا و وندیداد می باشد. پیش از حمله ی اعراب ارج نهادن و عمل کردن به مفاهیم این کتاب از جانب مردم مورد پیگیری روحانیون درباری یا مغان بوده است که در دستگاه حکومتی ساسانیان دارای قدرت بوده اند و تلاش بسیاری انجام شد که مردم ایران آن را مورد توجه قرار دهند. وندیداد به شوند در بر داشتن احکام و دانش دینی و پشتیبانی موبدان که رهبری هازمان زرتشتیان را بر عهده داشته اند همواره مورد توجه این مردمان پس از آمدن اسلام به ایران بوده است و این خود عاملی است که به موجب آن این دفتر نگهداری شده است و از گزند روزگار محفوظ مانده است. امروزه زرتشتیان ایران کمتر مفاهیم این کتاب را مورد توجه قرار می دهند و بسیاری از احکام آن را انجام نمی دهند. برای نمونه دخمه کردن در ایران مدتی است که از رواج افتاده و آن را انجام نمی دهند.دلیل این خودداری قانون اساسی کشور ایران می باشد که برای نمونه پروانه ی لازم را برای دخمه کردن به زرتشتیان نمی دهد.

سید محمد علی داعی‌الاسلام (۱۲۵۴-۱۳۳۰ شمسی)(۱۲۹۵-۱۳۷۱ قمری) نویسنده، روزنامه‌نگار و مبلغ مذهبی که زحمات زیادی را برای مناظره با تبشیریان مسیحی متحمل شد. او در اصفهان ریاست صفاخانه و نیز مجله الاسلام (اولین مجله دینی ایران) را برعهده داشت.

به سبب مناظرات موفقیت‌آمیز او با مبشّران مسیحی، از طرف مظفرالدین شاه، به داعی الاسلام ملقب شد. حضور وی در هند و دانشگاه حیدرآباد دکن و نیز تأسیس انجمن دعوه الاسلام و انتشار مجله‌ای به همین نام در هند به دو زبان اردو و فارسی و همچنین مناظرات مداوم با مبشران اروپایی، نام او را در ممالک اسلامی بر سر زبان‌ها انداخت، به‌گونه‌ای که آخوند خراسانی هم از وی تقدیر کرد.محمدعلی داعی الاسلام دریافت که ایرانیان مقیم هند به فرهنگ جامعی به زبان فارسی نیاز دارند و برای برآوردن این نیاز تلاش کرد. به دستور عثمان علی شاه، پادشاه مسلمان دکن که به زبان فارسی هم علاقه‌مند بود، ادارۀ فرهنگ نظام به ریاست داعی الاسلام تأسیس گردید. در سال ۱۳۰۸ش که وی به تهران آمد، جلد اول فرهنگ نظام را با خود آورد.

داعی الاسلام بعد از چند ماه توقف در ایران، به حیدرآباد دکن برگشت و به کار تدریس در دانشگاه و تألیف فرهنگ نظام ادامه داد. او این فرهنگ را پس از نوزده سال در پنج جلد به پایان رساند. از امتیازات فرهنگ نظام، ضبط بسیاری از لغات متداول در شهرهای ایران است.

خصوصیت دیگر آن توجه نویسنده به اشتقاق کلمات فارسی است. در این اثر نویسنده از ذکر وجه اشتقاق‌های عامیانه فرهنگ نویسان قدیم دوری جسته و کوشیده است تا با استفاده از کتاب‌های لغت سنسکریت و اوستا و پهلوی، اشتقاق کلمات را مشخص کند، اما مآخذ خود را ذکر نکرده است.

او با هر لغتی به دید انتقادی نگریسته تا کلمات تصحیف شده به فرهنگ راه نیابد. وی از آوردن لغات زند و پازند و واژه‌های مجعول دَساتیری که در بعضی از فرهنگ‌های قدیم‌تر وجود دارد، خودداری کرده است.

به نظر داعی الاسلام فرهنگ‌های پیشین زبان عصر خود را به طور کامل ضبط نکرده‌اند و بیشتر به زبان شعر توجه کرده و از زبان نثر و تکلم غافل مانده‌اند. او فرهنگ خود را واجد همه وجوه تکلمی، نثری و نظمی زبان فارسی می‌داند.

وی در زندگینامه خود بازگشت شکوه ملت ایران را در گرو تعلیمات عمومی و هماهنگی رهبری دینی و رهبری سیاسی (به تعبیر او سلطنت معنوی و سلطنت ظاهری) دانسته است. او شعر نیز می‌سرود و «‌داعی‌» تخلص می‌کرد و دوستار سبک هندی بود.