نو سنگی

نویسنده: سوزان فاستر مک کارتر
مترجم : حجت دارابی
ناشر: سمیرا
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 271
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1390 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

مصور

این کتاب با موضوع باستان‌شناسی دورة نوسنگی نوشته شده است و نویسنده در آن نمایی کلی را از دوره نوسنگی ارائه داده و سپس به بحث دربارة جنبه‌های مختلف زندگی مدرن پرداخته است. وی به منظور تبیین موضوع مورد بحث اتفاقات رخ داده برای نیاکان‌مان به هنگام روی آوردن از شکار به کشاورزی را شرح داده است و در این مسیر زندگی اجتماعی، سیاسی و مذهبی مردمان آن دوره را واکاوی کرده است. همچنین نویسنده برای درک بهتر مطالب، نمونه‌هایی از فرهنگ‌های آسیا و آمریکا، به ویژه کشورهای یونان، شبه جزیره سینا و دریای سیاه را ارائه کرده است.

در مورد سبب وقوعِ انقلاب نوسنگی بین محققان اتفاق نظری وجود ندارد، ولی بیشتر آرای مربوط به آن را می‌توان در دو مدل کلیِ دافعه (اینکه شکارچی-گردآورنده‌ها به واسطه تغییرات آب‌وهوایی یا فشارِ جمعیت مجبور به یکجانشینی شده‌اند) یا جاذبه (یکجانشینی به دلیل منافعِ اقتصادی کشاورزی و میل به کاهش ریسک و افزایش ثروت صورت گرفته‌است) رده‌بندی کرد. برخی محققان نیز بر این باورند که مهمترین عامل انقلاب نوسنگی تغییر در فرهنگ مادی به ویژه فناوری برش سنگ است.

وجود شواهدی مبنی بر شکل‌گیری روستاها پیش از انقلاب نوسنگی به ویژه در خاور نزدیک، این نظریه را که یکجانشینی پیش از دوران نوسنگی به وجود آمده میسر ساخته‌است. به گفتهٔ فلانری، کشاورزی و یکجانشینی احتمالاً مستقل از هم به وجود آمده‌اند و امکان دارد با هم ارتباط چندانی نداشته باشند.

معمولاً تفاوت مهم دوران میان‌سنگی و دوران نوسنگی در وجود «محیط مصنوع معمارانه» دانسته می‌شود. تغییر سرپناه آدمی از محیط طبیعی به محیط مصنوع خود موجب پدید آمدن روشی بکر از زندگی شد. به گفته هلمز، یکجانشینی بخشی از تغییر نگرشی بزرگتر به شناخت افراد از دیگران (از جمله حیوانات، خویشان، و غریبه‌ها) بوده‌است. یکجانشینی، که بین ده تا بیست هزار سال پیش شروع شد، امری نسبتاً جدید در تاریخ بیش از یک میلیون سالهٔ زندگی بشری است.

کشاورزی نیز در این میان نقش داشته‌است، چرا که در زندگی کشاورزی زمانکه برای کاشت‌وبرداشت امری ضروری است و به تبع آن تاریخ نقشی مهم‌تر در زندگی بازی می‌کنند. در جوامع کشاورزی مردگان به موضوعی برای معناسازی‌های نمادین تبدیل می‌شوند و به آن‌ها نقش نیاکانی داده می‌شود که می‌توان برای به خاطرسپاری آنها سازه‌های یادمانی ساخت.

به گفته واتکیز محیط زندگی درین دوران به «انبار نمادها» تبدیل می‌شود. محوطه‌های آیینی اطلاعاتی در مورد رفتارهای مطلوب در خود داشتند امری که در دوران بعدی بر عهده نوشتن بود و مکان‌های مقدس از اماکن مربوط به زندگی روزمره تفکیک شدند. برخی انقلاب نوسنگی را انقلاب تولید غذا نیز خوانده‌اند.