نظریه های جامعه شناسی ؛ تفکر نظری در جامعه شناسی

نظریه های جامعه شناسی 

نویسنده: ویلیام اسکیدمور 
مترجم: علی محمد حاضری,احمد رجب زاده,سعید سبزیان,علی اصغر مقدس,علی هاشمی گیلانی
ناشر: تابان
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 311
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1375 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب

تفکر نظری در جامعه شناسی

... نظریات اجتماعی بجای بررسی داده‌های تجربی فرایندهای اجتماعی، مسائل پایه‌ای‌تر و درونی‌تر را مورد بحث قرار می‌دهند. برخی از این مطالعات به خصوص به بررسی «رفتار» و «نظم» می‌پردازند. نظریات در این دسته بر نقش عاطفه در رفتار و نیاز به هماهنگی در ایجاد نظم تأکید دارند. نظریات این دسته سعی در پاسخ به سؤالاتی مانند آن‌چه در زیر آمده می‌کنند:

آیا رفتارهای اجتماعی عملگرا و هدفگرا هستند یا اینکه توسط ملاحظات زیبایی‌شناسی، عاطفی و اخلاقی شکل گرفته و هدایت می‌شوند؟
آیا الگوهایی که در رفتارهای اجتماعی مشاهده می‌شود ناشی از کنترلی است که مؤسسات بر اشخاص از طرق اخلاقی یا اعمال زور دارند، یا اینکه ناشی از مذاکرات عملی است که بین افراد مختلف هنگامی که باید تصمیمی لحظه‌ای در شرایط غیر قابل پیشبینی شده در زندگی روز مره بگیرند، می‌باشد؟

این کتاب، منبع پژوهشی بسیار مفیدی برای مباحث نظریه‌های جامعه شناسی و روش تحقیق نظری است که برخوردار از برخی ویژگی‌های برجسته همچون اشتمال بر اطلاعات و پیش‌زمینه‌های لازم برای فهم نظریه‌ها، اسناد و اتقان کافی، شیوایی و روانی، زبده‌گویی و اختصار، انسجام و چینش موزون، ارائه شواهد و مثال‌های گویا بوده و دارای هفت فصل ‌می‌باشد. سه فصل نخست به ماهیت و اهمیت نظریه جامعه شناختی و چالش‌ها و مسائل آن اختصاص یافته و چهار فصل بعد به نظریه‌های مهمی در جامعه شناسی مانند مبادله،فونکسیونالیسم، تعامل‌گاریی نمادی و اتنومتدولوژی پرداخته شده است.

نویسنده کتاب دو راه قیاسی و استقرایی را برای مطالعة یک پدیده برمی‌شمارد، راه اول پدیدة مورد نظر، به عناصر و اجزای مختلف تقسیم می‌شود و سپس از طریق مطالعة عناصر به تحلیل آن پدیده می‌رسیم که فصل چهارم کتاب به تحلیل این روش پرداخته است. راه دوم، کل ‌پدیده به مثابه یک نظام در حال حیات در نظر گرفته می‌شود که میان اجزای آن روابط متقابلی وجود دارد و تحلیل‌ها و بررسی‌ها در حرکتی کل به جزء انجام می‌شود؛ فصل پنجم کتاب به تحلیل این روش اختصاص دارد.

فصل ششم به بحث تعامل نمادی پرداخته است. نویسنده بحث تعامل نمادی را به رغم ادعای صاحب‌نظران آن، یک دیدگاه کرده نه یک نظریه؛ و کوشش‌های شارحان آن را با معیارهای تبیین و پیشگویی علمی که خاصیت یک نظریة علمی است سازگار نمی‌داند.

در فصل پایانی کتاب، نیز به بحث اتنومتدولوژی پرداخته شده که نویسنده، آن را مانند بحث قبل به عنوان یک دیدگاه در نظر گرفته است و معتقد است اتنومتدولوژی در اساس مشتمل بر بحث‌های فلسفی و فرانظری است و مباحث مربوط به نظریه‌های میان‌برد در آن جایی ندارد.

تمام فصول کتاب با دقت نظر زیادی تنظیم شده و در پایان هر فصل، مفاهیم اصلی عناوینی بر بحث و گفتگو و عناوینی برای مقاله‌نویسی و نیز منابعی برای مطالعة بیشتر ارائه شده است .این کتاب علاوه بر آن که منبع بسیار سودمندی برای درس «نظریه‌های جامعه‌شناسی» محسوب می‌شود، برای مباحث «روش‌ تحقیق» به ویژه «روش تحقیق نظری» نیز مفید می‌باشد که مطالعة آن به علاقمندان مباحث نظری جامعه‌شناسی به ویژه دانشجویان سطوح کارشناسی و کارشناسی ارشد توصیه می‌شود.

فهرست

1. نظریه جامعه شناسی
2. مسائل اصلی نظری
3. انواع نظریه در جامعه شناسی و مسئله اثبات صحت نظریه ها
4. نظریه مبادله
5. فونکسیونالیزم
6. تعامل گرایی نمادی
7. اتنومتدولوژی (روش شناسی)