نظام حقوق زن در اسلام ؛ متن کامل

نظام حقوق زن در اسلام

نویسنده: آیت الله مرتضی مطهری
ناشر: حکمت
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 440
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1356 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت - درحد نو

مروری بر کتاب

برتراند راسل فیلسوف معروف انگلیسی در کتاب زناشویی و اخلاق می گوید:
... در واقع اگر درست بیندیشیم پی می بریم که فواحش، معصومیت کانون خانوادگی و پاکی زنان و دختران ما را حفظ می کنند ...این است فرمول فرنگی چاره جویی برای مردان و زنانی که قادر به ازدواج دائم نیستند و آن بود فرمولی که اسلام پیشنهاد کرده است. آیا اگر این فرمول فرنگی به کار بسته شود و گروهی زن بدبخت به ایفای این وظیفه اجتماعی! اختصاص داده شوند، آن وقت زن به مقام واقعی و حیثیت انسانی خود رسیده است و روح اعلامیه حقوق بشر شاد شده است؟
برتراند راسل رسما در کتاب خود فصلی تحت عنوان ازدواج تجربی باز کرده است.

کتاب حاضر که یکی از آثار قلمی شهید مطهری است مجموعه مقالاتی از ایشان است که در مجله زن روز در حوالی سال 1349 چاپ گردیده و به علت استقبال فراوان خوانندگان، در قالب کتاب چاپ شده است.با توجه به به فضای فرهنگی آن دوران و شبهات وارده به نظام حقوقی و اجتماعی زن در اسلام، ایشان در این کتاب به دنبال تبیین دیدگاه اسلام راجع به این مساله است و به بسیاری از شبهات در این مورد پاسخ می دهد.

وی معتقد است که قرآن زن را همانطور دیده که در طبیعت هست. از این رو هماهنگی کامل میان فرمانهای قرآن و فرمانهای طبیعت برقرار است. لذا دو کتاب بزرگ الهی یعنی تکوین و تدوین بر هم منطبق اند. در این سلسله مقالات ایشان به دنبال توضیح این انطباق است.

در کتاب نظام حقوق زن در اسلام می‌خوانیم که ریشه این تردید، «دو جنسى» بودن دو رکن اصلى این واحد از یک طرف و توالى نسلى والدین و فرزندان از جانب دیگر است. دستگاه آفرینش، اعضاى این واحد را در وضع‌هاى «نامشابه» و ناهمسانى و با کیفیات و چگونگی‌هاى مختلفى قرار داده است. اجتماع خانوادگى اجتماعى است «طبیعى قراردادى» یعنى حد متوسطى است میان یک اجتماع غریزى (مانند اجتماع زنبور عسل و موریانه که همه حدود و حقوق و مقررات از جانب طبیعت معین شده و امکان سرپیچى نیست) و یک اجتماع قراردادى (مانند اجتماع مدنى انسان‌ها که کمتر جنبه طبیعى و غریزى دارد).

در مورد حقوق زن در اجتماع نیز طبعا چنین تردید و پرسشى هست که آیا حقوق طبیعى و انسانى زن و مرد همانند و متشابه است یا ناهمانند و نامتشابه؟ یعنى آیا خلقت و طبیعت که یک سلسله حقوق به انسان‌ها ارزانى داشته است، آن حقوق را دو جنسى آفریده است یا یک‌ جنسى؟ آیا «ذکوریت» و «انوثیت» در حقوق و تکالیف اجتماعى راه یافته است یا از نظر طبیعت و در منطق تکوین و آفرینش، حقوق یک‌ جنسى است؟

اصل اساسى مورد توجه این گروه این نکته بود که انسان بالفطره و به فرمان خلقت و طبیعت، واجد یک سلسله حقوق و آزادی‌هاست. این حقوق و آزادی‌ها را هیچ فرد یا گروه به هیچ عنوان و با هیچ نام نمى‌توانند از فرد یا قومى سلب کنند؛ حتى خود صاحب حق نیز نمى‌تواند به میل و اراده خود، آن‌ها را به غیر منتقل نماید و خود را از این‌ها عریان و منسلخ سازد؛ و همه مردم اعم از حاکم و محکوم، سفید و سیاه، ثروتمند و مستمند در این حقوق و آزادی‌ها با یکدیگر «متساوى» و برابرند.

فهرست

مقدمه
نظام حقوق زن در اسلام
مشکل جهانی روابط خانوادگی
مستقل باشیم یا از غرب تقلید کنیم ؟
جبر تاریخ
ما و قانون اساسی
عواطف مذهبی جامعه ایرانی
بخش اول خواستگاری و نامزدی
بخش دوم ازدواج موقت
زندگی امروز و ازدواج موقت
جوان امروز و دوره بلوغ و بحران جنسی
کدامیک ؟ رهبانیت موقت یا کمونیسم جنسی یا ازدواج موقت ؟
ازدواج آزمایشی
راسل و نظریه ازدواج موقت
نکاح منقطع و تعدد زوجات
سرنوشت فرزندان در ازدواج موقت
انتقادات
ازدواج موقت و مسأله حرمسرا
علل اجتماعی حرمسراسازی
آیا تشریع ازدواج موقت برای تأمین هوسرانی است ؟
حرمسرا در دنیای امروز
منع خلیفه از ازدواج موقت
استقلال در انتخاب سرنوشت
شوهر دادن قبل از تولد
معاوضه دختران با خواهران
پیغمبر اکرم دخترش زهرا را در انتخاب شوهر آزاد می گذارد
نهضت اسلامی زن ، سفید بود
مسأله اجازه پدر
مرد بنده شهوت است و زن اسیر محبت
بخش چهارم اسلام و تجدد زندگی
اسلام و تجدد زندگی ( 1 )
اسلام و مقتضیات زمان
خصلت انطباق اسلام با زمان از نظر خارجیان
اشکالات
خود زمان با چه چیز منطبق شود ؟
انطباق یا نسخ ؟
اسلام و تجدد زندگی
جامدها و جاهلها
تمثیل قرآن
اسلام و تجدد زندگی
راز و رمز تحرک و انعطاف در قوانین اسلامی
توجه به روح و معنی و بی تفاوتی نسبت به قالب و شکل
قانون ثابت برای احتیاج ثابت و قانون متغیر برای احتیاج متغیر
مسأله تغییر خط
طفیلیگری حرام است نه کلاه لگنی
مسأله اهم و مهم
قوانینی که حق " وتو " دارند
اختیارات حاکم
اصل اجتهاد
بخش پنجم مقام انسانی زن از نظر قرآن
مقام انسانی زن از نظر قرآن
فلسفه خاص اسلام درباره حقوق خانوادگی
تساوی یا تشابه ؟
مقام زن در جهان بینی اسلامی
تشابه ، نه و تساوی ، آری
اعلامیه حقوق بشر فلسفه است نه قانون
فلسفه را با کوپن نمی توان اثبات کرد
نگاهی به تاریخ حقوق زن در اروپا