نامه های تولستوی

نامه های تولستوی

نویسنده: لئو تولستوی
مترجم: مشفق همدانی
ناشر: مهراندیش
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 319
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1380 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب 

مصور

موضوع اصلی این کتاب تولستوی، لی یف نیکالایویچ،، ۱۹۱۰ است. آنچه می تواند به طور مستند افکار و عقاید و عواطف و ریزه کاری های شخصیت یک نویسنده را آفتابی کند مکاتبات اوست. خوشبختانه مجموع این نامه ها بدون نقص و بی هیچ کم و کاستی برای ثبت در تاریخ جاودان ادبیات باقی مانده است و اخیرا نامه های تولستوی در ایتالیا ترجمه شده و با طبع زیبایی انتشار یافته است. در این مجموعه، نامه‌های تولستوی به اطرافیان، خویشاوندان، دوستان و دیگران فراهم آمده که گویای عواطف، اندیشه‌ها و باورهای اوست.

این نامه‌ها از حیث زمانی عبارت‌اند از:اولین نامه‌های او در حیات نویسندگی تا هنگام نگارش اثر برجسته او "جنگ و صلح "(سال ۱۸۷۵). آنچه در این نامه‌ها مشهود می‌گردد این است که تولستوی وقایع سیاسی زمان را در آن منعکس نمی‌سازد ;همچنین وی به جای آن که به حفظ مقام شامخ نویسندگی و زندگی مرفه و آرام اشرافی و تمتع از لذایذ شوهر بودن و پدری نیکبخت، همت گمارد نسبت به آرمان‌ها و هدف‌های خویش به دیده شک و تردید می‌نگرد ;بدین ترتیب، دوران مورد نظر که نامه‌های تولستوی طی آن نگارش یافته، زمانه‌ای است که صاحب نظران آن را به منزله "دوران بحران "یا "انقلاب فکری "تولستوی دانسته‌اند.

بسیاری از سخنوران در سراسر جهان تولستوی را یکی از بزرگترین نویسندگان تاریخ می دانند و نوشته های او، علی الخصوص جنگ و صلح را، مهم ترین اثر داستان نویسی در چند قرن گذشته به حساب می آورند. اگرچه کشور روسیه مهد داستان نویسان بزرگ و قدری بوده، اما تعداد کمی از نویسندگان در تاریخ ادبیات جهان یافت می شوند که آوازه ی آن ها این چنین در کیهان پیچیده باشد.

با این حال، پیچیدگی های شخصیتی و جزییات زندگی طولانی او، که بسیاری از دانشگاهیان و پژوهشگران سعی در تجزیه و تحلیل آن داشته اند، ممکن است برای طرفداران او به اندازه ی آثار این نویسنده بزرگ اهمیت داشته باشد. کتاب های متعددی در این زمینه منتشر شده است، اما "نامه های تولستوی"، بدون شک می تواند نحوه ی بیان ایده ها، احساسات و ظرافت های شخصیتی نویسنده را شرح دهد و بهتر توضیح دهد؛ خصوصا نوشته هایی این چنینی از نویسنده ای نظیر او، که تعداد کمی از نویسندگان می توانند از نظر تنوع، تعدد و پرداختن به مسائل مختلف، در عصر خود با او رقابت داشته باشند.

اما مرور ایام هنوز وی را به کلی از پای درنیاورده است. تولستوی گاه از اوقات دچار خشم می‌گردد، آتش شهوت‌پرستی پیشینش لحظاتی چند مشتعل می‌شود، مراقب شهرت و افتخارش است و در نگارش نامه‌هایش همچنان دقیق و موشکاف می‌باشد اما طبیعت شروع به آشنا کردن وی با «لذت حقیقی و عالی زندگی، که عبارت از فراموش کردن نفس تحمل‌ناپذیر خود است» می‌کند. ایده‌آل‌های وی از این‌پس عبارت از نجات و استخلاص خود از طریق کارهای دستی، تعلیم و تربیت روستاییان، یاری و آزاد کردن مستمندان و غیره است.

خودش را برای دوکهوبرسها به آب‌و‌آتش می‌زند، از حق‌التألیف‌های سنگین خود چشم می‌پوشد، لباس روستایی دربر می‌کند و ظرف ادرارش را به دست خود خالی می‌کند زیرا معتقد است «مردی که ظرف ادرارش را توسط پیشخدمت خالی کند شایستگی نام مسیحی را ندارد.» تصمیم به تقسیم دارایی خویش بین نیازمندان می‌گیرد. همسرش خشمگین می‌شود و تصمیم می‌گیرد او را خلع تصرف کند. انجمن عالی کلیسای روسیه او را تکفیر می‌کند و به‌زودی مرد کهنسال ناگزیر به ترک یاسنایا می‌گردد.

او کنت تولستوی به دنیا آمده بود ولی خداوند متعال وی را برای آن نیافریده بود «که مشعل دیگران باشد.» با وجود این حاضر نگردید دور از دیگران زندگی کند. در مقابل رنج و مصایب زندگی چشم و گوش خود را نبست بلکه دوباره از خودش پرسید: «چه باید کرد؟» اما تنها به طرح این سؤال اکتفا نورزید بلکه خواست بدان پاسخ دهد: برای روستاییان آموزشگاه‌های زیادی بنا کرد، با قحطی و بیماری‌های واگیردار مبارزه کرد، به دست خویش زمین را شخم زد، از کلیۀ امتیازات خویش چشم پوشید و خواست همۀ دارایی خود را بین درماندگان تقسیم کند. تولستوی مرد مقدسی نبود ولی کوشید خود را به درجۀ تقدس برساند و می‌توان گفت تمام عمر خویش را صرف تزکیۀ نفس خود و دیگران کرد.

"نامه های تولستوی" به خانواده ، دوستان و دیگران که احساسات ، ایده ها و دیدگاه های او را منتقل می کند، در این مجموعه ی سیصد و بیست و چهار صفحه ای گنجانده شده است. آنچه از این نامه ها مشخص است این است که تولستوی رویدادهای سیاسی آن زمان را در آن ها بازتاب نمی دهد. همین امر سبب شده برخی از صاحب نظران، دورانی را که "نامه های تولستوی" در آن به نگارش درآمده، "دوره بحران" یا "انقلاب فکری" وی نام بنهند.