میرزا تقی خان امیرکبیر

میرزا تقی خان امیرکبیر

نویسنده: عباس اقبال آشتیانی
بکوشش: ایرج افشار
ناشر: دانشگاه تهران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 440
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1340 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو ؛ عطف سائیدگی مختصری دارد

مروری بر کتاب

تقی خان امیرکبیر اهل فراهان است و دست پرورده خاندان قائم مقام فراهانی. فراهان همچون تفرش و آشتیان مجموعاً کانون واحد فرهنگ دیوانی و "اهل قلم" بود؛ ناحیه ای مستوفی پرور. چه بسیار دبیران و مستوفیان و وزیران از آن دیار برخاستند که در آن میان چند تنی به بزرگی شناخته شده، در تاریخ اثر برجسته گذارده اند. از این نظر میرزا تقی خان نماینده فرهنگ سیاسی همان سامان است.

نام اصلی میرزا تقی خان، "محمد تقی" است. زادگاهش "هزاوه" از محال فراهان عراق. هنوز هم در آنجا محله ای بنام "محله میرزا تقی خانی" معروف است، و خانه پدریش نزدیک تپه "یال قاضی" شناخته می باشد. اسم او در اسناد معتبر (از جمله مقدمه پیمان ارزنهالروم، و قباله نکاح زنش عزت الدوله) "میرزا محمد تقی خان" آمده است. رقم مهر و امضای او نیز تردیدی در نام حقیقیش باقی نمی گذارد؛ بی گمان اسم "محمد" رفته رفته حذف گردیده و به ر"میرزا تقی خان" شهرت یافته است.

خانواده پدری و مادری میرزا تقی خان از طبقه پیشه ور بودند. پدرش به تصریح قائم مقام "کربلائی محمد قربان" بود که در خطاب او را "کربلائی" می گفت. سجع مهرش "پیرو دین محمد قربان" بود. کربلائی قربان نخست آشپز میرزا عیسی (میرزا بزرگ) قائم مقام اول بود. پس از او همین شغل را در دستگاه پسرش میرزا ابوالقاسم قائم مقام ثانی داشت.

فهرست

اصل و نسب و ابتدای کار امیر
جلوس ناصرالدین شاه و صدارت امیرکبیر
فتنه سالار
روزنامه وقایع اتفاقیه
امیرکبیر و علمای دین و مسائل مذهبی
نظام دید لشکری
و...