مهستی نامه

مهستی نامه

نویسنده: مهستی گنجوی
مصحح: فریدون نوزاد
ناشر: دنیای نو
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 212
اندازه کتاب: رقعی گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1379 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب 

 مهستی گنجوی از شاعرانی است که، در ادوار گوناگون تحول ادبی و فرهنگی، همواره به نوعی از جایی خودنمایی و نام و شعر خود را در خاطره ادب دوستان بیدار می کند.هر چند از زندگی این شاعر اطلاعات تاریخی دقیقی در دست نیست، بسی داستانها در باره زیر و بم زندگی او ساخته و پرداخته شده است.

گفته اند که از زادگاه خود، گنجه، راهی قلمرو سلطان سنجر سلجوقی شد و در جوانی به دربار سنجر راه یافت و، پس از اسارت سنجر در سال ۵۴۸ به دست ترکمانان غز یا پس از فوت سنجر در سال ۵۵۲، به گنجه بازگشت و در آنجا با امیراحمد، پسر خطیب آن شهر ازدواج کرد و تا پایان عمر در گنجه به سر برد و در همان شهر درگذشت.

بعضی از منابع چون تاریخ گزیده مهستی را معاصر سلطان محمود غزنوی معرفی کرده اند. اما این محمود احتمالا محمود بن محمد سلجوقی باشد که از ۵۱۱ تا ۵۲۵ در عراق و آذربایجان سلطنت کرد . به هر حال، به استناد حکایتی از عطار در الهی نامه درباره مهستی و سلطان سنجر  و بنابر قول غالب تذکره نویسان و دلایل دیگری که مجال شرح آن در اینجا نیست، پژوهشگران مهستی را به ظن قوی تر از شاعران معاصر سنجر سلجوقی دانسته اند.بنابر قول اعتمادالسلطنه در خیرات حسان (ذیل مهستی)، دیوان اشعاری وی در حمله عبیدالله خان اوزبک به هرات از بین رفته است؛ اما رباعیات او به طور پراکنده در جنگهای ادبی و تذکره ها موجود است...

خط بین که فلک بر رخ دلخواه نبشت
بر برگ گل و بنفشه ناگاه نبشت
خورشید خطی به بندگیش می‌داد
کاغذ مگرش نبود بر ماه نبشت

***

لاله چو پریر آتش شور انگیخت
دی نرگس آب شرم از دیده بریخت
امروز بنفشه عطر با خاک آمیخت
فردا سحری باد سمن خواهد بیخت

***

در میکده پیش بت تحیّات خوش است
با ساغر یک منی مناجان خوش است
تصبیح و مصلای ریائی خوش نیست
زنّار مغانه در خرابات خوش است

فهرست

جستاری در زندگانی مهستی
حکایت سلطان سنجر و مهستی
حضور دیگران در آثار مهستی
دیدگاه‌های اجتماعی، سبک گفتار مهستی
تعلیقات و استدراکات
و...