منطق صوری

نویسنده: محمد خوانساری
ناشر: آگاه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 429
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1362 - دوره چاپ: 5

کیفیت : درحد نو ~ نو

مروری بر کتاب

کتاب "منطق صوری" از دوجلد تشکیل شده که هر جلد مشتمل بر سه بخش بوده و حاوی مطالب ارزشمندی پیرامون موضوع کتاب می باشد. بخش نخست با عنوان مقدمات، ابتدا به معرفی علم و اقسام آن می پردازد و سپس با تعریف منطق، از جنبه های مختلف آن نظیر اهمیت و فایده، عقاید موافقان و مخالفان، نتیجه، ابواب و مرتبه ی منطق سخن می گوید. بخش دوم به مبحث الفاظ می پردازد که در این قسمت هم دلالت و اقسام سه گانه ی آن به طور دقیق بررسی می شود. بخش سوم به مبحث تصورات پرداخته و بیشترین حجم مطالب در جلد نخست را به خود اختصاص داده است.

تمام اهمیت ارسطو در منطق و بزرگ‌ترین کشف او در این دانش، کشف صورت است. کشفِ پایه‌ای ارسطو این بود که درستی و نادرستیِ استدلال‌هایی که ما در زبانِ طبیعی انجام می‌دهیم نه به محتوای آنها بلکه به صورت، تصور یا قالب آنها بستگی دارد. به دلیلِ همین بستگی به صورت است که این منطق را «صوری» می‌نامند.

این کشف بسیار مهم به شمار می‌آید، هر چند که شاید پس از حل گشتن، معمایی آسان به نظر رسد. هنگامی که استدلالِ زیر را انجام می‌دهیم:
همه انسان‌ها فانی اند. 
سقراط انسان است. 
نتیجه: سقراط فانی است.

اساس این کتاب مطالبی بوده است که نگارنده در کلاس منطق دیکته کرده و سپس جزوه یکی از دانشجویان را با تغییر بعضی عبارات و افزودن برخی مباحث و تبصره ها و ایراد منابع و ماخذ بصورت حاضر درآورده است و اینک مجلد اول آن تا آخر مبحث معرف؛ از نظر خوانندگان می گذرد.

از وقتی که منطق یونان به زبان عرب ترجمه شد، اعجاب بزرگان و دانشمندان اسلام را برانگیخت و توجه و قبولی تام یافت، و در نزد حکما و متکلمین مقامی مخصوص احراز کرد.
منطق را تنها وسیله بازشناختن حق از باطل می دانستند و کتاب های منطق را با شور و شوق تمام گرد می آوردند و در نزد استاد می خواندند و در آن موشکافی می کردند و مدتی از عمر گرانبها وجوهر جان و دماغ خود را برآن مصروف می داشتند.

فهرست

علم و اقسام آن
تصور و تصدیق
دلالت و اقسام سه گانه آن
اقسام کلی عرضی
نسبت اربع
مقولات عشر
و...