معراج السعاده

معراج السعاده

نویسنده: ملا احمد نراقی
ناشر: علمی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 460
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1351 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو ؛ جلد کتاب پوسته زده و لبه عطف سائیدگی دارد
 

مروری بر کتاب

در علم اخلاق و آداب و سنن اسلامی

عالم بی‌بدیل، ملا احمد نراقی، فرزند ملا مهدی قدس‌سرهما، پس از آنکه پدرش، کتاب اخلاقی «جامع‌السعادات» را تألف کرد،‌ بر آن شد تا کتابی در ردیف کتاب پدر بزرگوارش، ولی به زبان فارسی به رشته تحریر درآورد تا فارسی‌زبانان نیز از چنین نعمتی بی‌بهره نباشند؛ ازاین‌رو کتاب «معراج‌السعاده» را به رشته تحریر درآورد. این کتاب ـ بنا به آنچه نویسنده، خود بیان می‌دارد ـ خلاصه کتاب «جامع‌السعادات» است و اهمّ مطالب آن را در بر دارد.

این کتاب از همان زمان تألیف، مورد توجه سالکان راه حق و اساتید اخلاق قرار گرفته است. حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره نیز در پاسخ به درخواست دستورالعمل و برنامه سیر و سلوک می‌فرمودند: «روزانه نصف صفحه از کتاب شریف معراج‌السعاده را بخوانید و بدان عمل کنید».

معراج السعاده، ترجمه کتاب جامع السعادات به زبان فارسی است که به درخواست فتحعلی شاه قاجار با اندکی اضافات در باب عدالت و اخلاق اجتماعی و سیاسی تألیف شده است. این کتاب، به چهار باب و چندین فصل تقسیم شده است. متن کتاب، ادبی و در برخی موارد به مناسبت، از اشعاری نیز بهره برده است.

کتاب معراج السعاده را می‌توان تلخیص فارسی کتاب جامع السعادات دانست که در آن مباحث اخلاقی با روش عقلی بیان شده است.[با این حال، معراج السعاده فقط ترجمه و تلخیص جامع السعادات نیست، بلکه در بیان و روش، تفاوت‌هایی با آن دارد و در بسیاری از موارد، مباحث اجمالی جامع السعادات، به تفصیل در معراج السعاده آمده است.

تفاوت عمده جامع السعادات و معراج السعاده آن است که استدلال، برهان و رویکرد عقلی در جامع السعادات پررنگ‌تر است. اما معراج السعاده بر وجهه نقلی و خطابی مباحث افزده است. از آنجا که مخاطب معراج السعاده عموم مردم است، نویسنده کوشیده تا مطالب با ارائه شواهد نقلی و روایی یا آمیزه‌ای از نقل و دلیل، با ذکر اشعار و با زبانی روان و جذاب و به دور از پیچیدگی‌های مباحث علمی بیان گردد. از این رو استفاده از آیات و روایات در معراج السعاده بیشتر از جامع السعادات است.

تبویب و ترتیب و فصول و عناوین این دو کتاب هم تا حدودی تفاوت دارند، مثلاً باب اول جامع السعادات دارای شانزده فصل است اما باب اول معراج السعاده ده فصل دارد که در سه فصل، عنوان مشترک و در دو فصل محتوای مشترک دارند؛ بنابراین، در معراج السعاده برخی از فصول جامع السعادات یافت نمی‌شود و همچنین برخی از فصولی که در آن یافت می‌شود در جامع السعادات موجود نیست.

 فهرست

باب اول: در بیان مقدمات نافعه و مشتمل بر ده فصل است.
باب دوم: در سبب بدی اخلاق و بیان قوای نفس و در آن هشت فصل است.
باب سوم: در بیان محافظت اخلاق حسنه از انحراف و معالجات کلیه اخلاق رذیله و مشتمل بر سه فصل است.
باب چهارم: در تفصیل اخلاق حسنه و ذمیمه و فواید و مفاسد آن‌ها و کیفیت کسب اخلاق حسنه و معالجه اخلاق رذیله.
باب پنجم.: بیان مراتب اطاعت و عبادت و کیفیت و آداب و شرایط آن و در آن هفت مقصد است.