مجموعه ضرب المثل های مشهور بندر خمیر

نویسنده: عبدالجلیل قتالی
ناشر: ایلاف
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 944
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1386 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

مصور - رنگی

جمله هايي کوتاه و عبارت هايي رسا که دل نشين و شورانگيزند و گاه حالت شعر دارند را « مَثَل » نامند. « مَثَل » علي رغم اختصار و اندکي کلمات، بسيار جالب، نغز و دل پسند است وچه بسا مثلي کوتاه، به جاي جمله اي بلند و مفهومي عميق به کار رود.« مثل » گاهي، حکايت از واقعه اي تاريخي، داستاني واقعي و يا افسانه اي تخيلي دارد که به مرور زمان، سينه به سينه نقل شده و اين چنين حفظ گشته و تکيه کلام مردم در مواقع مختلف گرديده است.

در ادبيات شفاهي و عاميانه ي مردم هرمزگان و خليج فارس، اصطلاح « مثل »، « ارسال المثال » و « ضرب المثل » به وفور شنيده مي شود و هر چند اهالي، اعمّ از عوامّ و خواصّ، به فراواني آن را به کار مي برند، ولي به صورت مدوّن و مکتوب، کمتر به کتابت درآمده است.مثل ها که در ميان توده ي مردم از رواج و مقبوليت فراواني برخوردارند، از انواع رايج ادب عامه به شمار مي روند. اين گونه ي ادبي و زباني، به علت فصاحت و زيبايي مضمون، مقبول طبع عامّه واقع مي شود و در ميان آنان رايج مي گردد. مثل، حکمت توده ي مردم و عصاره ي افکار يک ملت است که با توجه به معاني عميق و باريک، در موقعيت هاي مناسب به کار مي رود و به ايجاز کلام کمک مي کند.

مَثَل ها، بازمانده ي حکايات و داستان هايي هستند که به علت گذشت زمان و دگرگوني هاي فرهنگي و اجتماعي، داستان آن ها منسوخ شده و تنها مثل شان باقي مانده است.مثل ها و حکمت ها، از زندگي مردم، پديد مي آيد و پيوند آن با عامه، ناگسستني است. اين عبارات کوتاه و عاميانه، مولود تفکر و انديشه ي مردم ساده ي اکثر روستايي و عشايري است که از ديرزمان، ساير و رايج شده و دهان به دهان و سينه به سينه از نسلي به نسل بعدي رسيده است.مثل هاي رايج در ميان مردم هرمزگان نشأت گرفته از فرهنگ و تمدني است که ريشه در تاريخ چند هزار ساله ي خليج فارس دارد. شاعران، نويسندگان، خطاطان، نقّالان و ... با ارايه ي آثار و تراوشات فکري خويش در انتقال، پرورش، حفظ و تداوم ره آوردهاي تاريخي- فرهنگي مردم و جامعه ي هرمزگان دخيل بوده اند.

يکي از اين شاعران مشهور و مردمي هرمزگان، سيدمحي الدين بن سيدتاج الدين منصور، متخلص و معروف به « محيا » است که بسياري از ترانه ها و دو بيتي هايش به عنوان « ضرب المثل » و « مثل ساير » در فولکور ( Folklore ) و فرهنگ عامه و شفاهي مردم هرمزگان، ساري و جاري است.

محيا که به ويژه دو بيتي هايش از شهرت بسياري برخوردار است، در شهرستان « بستک » هرمزگان، در نيمه ي اول قرن يازدهم، همزمان با سال هاي پاياني حکومت شاه عباس صفوي، به دنيا آمد و بيش از يک صدوبيست سال زندگي کرد. او در دوره ي سبک هندي و معاصر با شاعراني همچون: صايب تبريزي، کليم کاشاني و فيض دکني بوده است.