ترجمه فارسی اللؤلؤ و المرجان

نویسنده: محمدفؤاد الباقی 
مترجم : ابوبکر حسن زاده
ناشر: احسان
زبان کتاب: فارسی - عربی
تعداد صفحه: 1050
اندازه کتاب: وزیری سلفون  - سال انتشار: 1391 - دوره چاپ: 5

کیفیت : درحد نو _ نو ؛ لبه جلد سائیدگی مختصری دارد

مروری بر کتاب 

سه جلد در یک مجلد

احادیث مشترک صحیح بخاری و مسلم

کتاب گرانسنگ و بسیار ارزنده «الولو و المرجان» اثر استاد محمد فواد عبدالباقی می باشد که شامل احادیث مشترک بین دو کتاب ارزنده یعنی صحیح بخاری و صحیح مسلم می باشد. این کتاب بنابر ویژگی های منحصر بفردش یکی از محبوبترین و مشهورترین کتب حدیثی هست که در بین جامعه اهل سنت استفاده می شود.

...اینکه در اواخر قرن اوّل و اوایل قرن دوّم به دستور خلیفه اسلام عمر بن عبدالعزیز جمع‌آورى و نوشتن حدیث و سنّت رسمآ شروع گردید. در آن هنگام امام مالک که یکى از محدّثین بزرگ به شمار مى‌آید در مسجد النّبى در مدینه مشغول جمع و بررسى و روایت احادیث بود، و دانشمندانى از قبیل امام اوزاعى، ثورى، ابن عیینه، لیث، شعبه، ابن مبارک، شافعى و ابو یوسف و… در حلقه درس او حضور مى‌یافتند. او کتاب مهمّ خود را به نام (الموطأ) که مشتمل بر احادیث پیغمبرث است در دهه پنجم قرن دوّم به رشته تحریر درآورد.

در همین حال عدّه فراوانى از علماء و محدّثین که استاد یا شاگرد یا همطراز امام مالک بودند در مکّه و مصر و شام و عراق و یمن و سایر اقطار اسلامى، اوقات خود را وقف تحقیق و بررسى و جمع‌آورى و روایت حدیث و سنّت مى‌کردند و با تشکیل حوزه‌هاى بزرگ علمى که به صورت شبانه‌روزى فعّال و در حقیقت دانشگاههاى علوم دینى بودند که هر یک صدها طالب علوم دینى را از اقصى نقاط جهان اسلام جلب نموده و در قلب خود جاى داده بود. در اواخر قرن دوّم و اوایل قرن سوّم این کوشش و فعالیت به اوج خود رسید.

کتابهاى بسیارى تحت عناوین: صحیح، مسند، موطأ ومصنف و… مانند صحیح بخارى و صحیح مسلم و مسند امام احمد و مصنف عبدالرزّاق تألیف شدند. علم الحدیث تدوین شد، و قواعد و شرایط بسیار دقیق و مفیدى براى تشخیص حدیث صحیح از حدیث ضعیف و موضوع وضع گردید. علماء و محدّثین با عشق و علاقه توصیف ناپذیرى تمام توان خود را به کار مى‌گرفتند و از هیچ کوشش و فداکارى به منظور حفظ سنّت پیغمبرث و جدا نمودن آن از کلام سایر اشخاص دریغ نمى‌کردند، بسیار اتّفاق مى‌افتاد که یک محدّث براى شنیدن و دریافت حدیثى از گوشه‌اى به گوشه دیگر جهان مى‌رفت و ماهها رنج و مشقّت سفر را تحمّل مى‌کرد، ولى وقتى که آن را مى‌شنید و راوى را شناسایى مى‌کرد، چون شرایط لازم را در حدیث نمى‌دید از پذیرفتن آن خوددارى مى‌کرد.

البتّه محدّثین تنها به حفظ و جمع‌آورى احادیث صحیح اکتفا نمى‌کردند، بلکه هر حدیثى را که به پیغمبرث نسبت داده مى‌شد جمع‌آورى مى‌کردند، یکایک آنها را جداگانه مورد بررسى دقیق قرار مى‌دادند، و راویان هر حدیث را یکى بعد از دیگرى شناسایى مى‌کردند تا اینکه سلسله روایت به اصحاب یا پیغمبرث منتهى مى‌شد، میزان دقّت وقدرت حفظ وتقواى هر یک را مشخّص مى‌کردند، و متن و معنى آن را با سایر احادیث صحیح و قرآن و عقل سالم مطابقت مى‌دادند، و بعد از تجزیه و تحلیل و بررسى همه جانبه به صحّت یا ضعف یا موضوع بودن آن حکم مى‌کردند. آنان تمام این تحقیقات را در برگ شناسایى آن حدیث یادداشت مى‌کردند، و این برگ را به عنوان شناسنامه آن در کتابهاى خود ثبت مى‌نمودند.

با به کارگیرى این روش علمى است که مى‌بینیم امام بخارى در بین دهها هزار حدیثى که حفظ و جمع نموده تنها در حدود ۲۶۰۰ حدیث غیر مکرّر را در صحیح خود پذیرفته است همینطور شاگردش، مسلم، در بین دهها هزار حدیث در حدود ۳۵۰۰ حدیث غیر مکرّر صحیح را جمع نموده است. سایر محدّثین هم با توجّه به تفاوت شرایط و امکانات و استعدادهاى خدادادى از همین روش علمى پیروى کرده‌اند. نسائى، ابو داود، ترمذى، و ابن ماجه و… کتابهاى خود را بر همین اساس به رشته تحریر در آورده‌اند.

به راسـتى بر ما لازم است تلاش و فداکارى و مساعى حمیده این پیشـوایان مخلص و متّقى خودرا با جان و دل ارج نهیم وبه عنوان خلف حق‌شناس، اجر جزیل را براى آنان از پیشگاه خداوند تمنّا کنیم و اعتراف نماییم که این بزرگواران چنان گنجینه‌اى از خود به جا گذاشته‌اند که ارزش آن از قدرت تخمین بیرون است، به نحوى که وضعیت کلّیه احادیث و سنن منسوب به پیغمبرث که شاید تعداد آنها به صدها هزار حدیث اعم از صحیح و ضعیف و موضوع روشن که هر یک داراى شناسنامه مخصوص به خود مى‌باشد برسد، براى هر عالم و محدّثى که به کتب حدیث و رجال مراجعه نماید مشخّص مى‌شود که فلان حدیث در چه شرایطى مى‌باشد. کسى نمى‌تواند حدیثى را معرفى کند که علماء و محدّثین آن را مورد بررسى همه جانبه قرار نداده باشند. حتّى جماعتى از محدّثین، احادیث موضوعه را به صورت جداگانه در کتابهایى جمع نموده‌اند تا کسانى که اهل فن نیستند و در علوم حدیث آگاهى لازم ندارند، به خوبى موضوعات را بشناسند.