فوتبال علیه دشمن

فوتبال علیه دشمن

نویسنده: سایمون کوپر
مترجم: عادل فردوسی پور
ناشر: چشمه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 423
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1389 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب

فوتبال را می‌توان از جهات مختلفی بررسی کرد. دیگر عجیب نیست که فوتبال می‌تواند تماشاگرانش را تا نیمه‌های شب بیدار نگه دارد یا آن‌ها را از راه‌های دور به استادیوم‌ها برساند. عشق هواداران فوتبالی برای حمایت از تیم مورد علاقه‌شان و اشتیاق به داشتن عکس با بازیکنان تحسین شده هم یک جریان همگانی در سراسر جهان محسوب می‌شود.

فوتبال چیزی جدا از مردم سرزمینش نیست. هر روز و هر لحظه در خیابان، خانه، محل کار و تحصیل، زن و مرد تحت تاثیر فوتبال هستند. هیجان طرفداری از تیم مورد علاقه و پیگیری مسابقات فوتبالی به کنار، حواشی ماجراهای فوتبالی از جذابیت‌های این پدیده‌ی جهانی به شمار می‌رود. فوتبال، در چنین شرایطی از یک بازی تیمی فراتر می‌رود و تبدیل می‌شود به یک آیین؛ آیینی درباره‌ی قل خوردن‌های بی‌وقفه‌ی یک توپ.

سایمون کوپر، خبرنگار انگلیسی به ۲۲ کشور سفر می‌کند تا به این نتیجه برسد که «فوتبال هیچ‌وقت فوتبال نیست: این ورزش جنگ به‌وجود می‌آورد، انقلاب می‌کند و مورد توجه مافیاها و دیکتاتورهاست.». کوپر با فوتبالیست‌ها، هوادارانشان، خبرنگارها و حتا سیاستمدارهای زیادی در سراسر جهان صحبت می‌کند؛ در امریکا و اروپا و افریقا و خاورمیانه و کشورهای دور و نزدیک.

او می‌خواهد تأثیر فوتبال بر سیاست و فرهنگ کشورها را دریابد. مصاحبه‌های دردسرساز و ممنوعه ترتیب می‌دهد؛ به برنامه‌های گروه‌های تروریستی سرک می‌کشد؛ اطلاعات عجیب و غریب از گروه‌های مافیایی و دست‌های نامرئی فوتبال کشف می‌کند و کتابش را در زمانی حدود یک سال شکل می‌دهد.

سایمون کوپر نشان می‌دهد فوتبال برای بازیکنان و هوادارن و حتا سیاست‌مداران تنها یک بازی نیست. فوتبال بازتابی از دل‌بستگی‌های مذهبی و منطقه‌ای است. او درمی‌یابد فوتبال تأثیر پیچیده‌ای در دگرگونی ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، و نقش عجیب و غیرقابل باوری در به هم‌پیوستگی و از هم‌گسستگی ملیت‌ها و قومیت‌ها دارد.

به عنوان مثال باوجود گذشت سال‌ها از جنگ‌های فراگیر جهانی، هنوز هوادران تیم‌های کشورهای متخاصم شعارهای نژادپرستانه و خشم‌آلود را فریاد می‌زنند. این رفتارها اغلب منجر به درگیر‌های بیرون از زمین و آشوب‌های دامنه‌دار و فاجعه‌بار می‌شود. تنها هوادران تیم‌ها و بازیکنان آن‌ها نیستند که فوتبال را به عرصه‌ای برای بروز خصومت‌های سیاسی، نژادی، مذهبی و منطقه‌ای تبدیل کرده‌اند.

در این میان گروه‌های مافیایی و حکومت‌های دیکتاتوری فوتبال را ابزاری برای پیش‌برد اهداف منفعت‌طلبانه و سرکوب‌گرانه‌ی خود قرار داده‌اند. سایمون کوپر در فصل «فوتبال جهانی، مبارزه‌ی جهانی» به شرح دخالت دولت‌ها به خصوص کشورهای خاورمیانه در فوتبال می‌پردازد.

او هم‌چنین توضیح می‌دهد که گروه‌های تروریستی، با آگاهی از محبوبیت بی‌چون و چرای ورزش و به خصوص فوتبال در سراسر جهان، نقشه‌های جنایتکارانه‌ی خود را بر پایه‌ی بازی‌های جهانی و مهم فوتبال طراحی می‌کنند که اجرای آن‌ها فجایع بزرگی به بار می‌آورد. به تعبیر کوپر تروریست‌ها مدت‌هاست به دام فوتبال افتاده‌اند. برای آن‌ها، فوتبال فراتر از یک سرگرمی است. هر دو حرفه شباهت‌های مشخصی دارند.

کوپر در مقدمه‌ی کتابش از روند مصاحبه‌ها و آدم‌ها و کشورها و تیم‌هایی که راجع‌به آن‌ها نوشته است حرف می‌زند. در هر یک از فصل‌ها به فوتبال و حواشی آن در یک کشور می‌پردازد و در فصل پایانی با عنوان «آن‌ها حالا کجا هستند؟» به سرنوشت و آینده‌ی کسانی می‌پردازد که در جریان کتاب از آن‌ها حرف زده و با آن‌ها ملاقات کرده‌است.