فلسفه روشنگری

فلسفه روشنگری

نویسنده: ارنست کاسیرر
مترجم: یدالله موقن
ناشر: نیلوفر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 530
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1395 _ 1389 - دوره چاپ: 4 _ 3

مروری بر کتاب 

 این اثر که در اکتبر ۱۹۳۲ در هامبورگ منتشر شد، از آثار مهم حوزه مطالعات فلسفی به شمار می آید. این کتاب در هفت فصل به بررسی فلسفه قرن هجدهم یعنی فلسفه‌ی روشنگری می‌پردازد.

کاسیرر در قطعه نقل شده از پیشگفتار فلسفه روشنگری اعلام می‌کند که می‌خواهد بداند عصر روشنگری به منزله یک جنبش فکری چه معنایی برای معاصران او نیز دارد و چگونه می‌توان آن نیروهایی را دوباره آزاد ساخت که عصر روشنگری را به پیش راندند؛ یعنی چگونه می‌توان عصر روشنگری دیگری آفرید.

کاسیرر می‌گوید: "آن قرنی که برای خرد و علم، به عنوان عالی‌ترین قوای شناخت انسانی، حرمت قایل بود نمی‌تواند و نمی‌باید حتی برای ما به دست فراموشی سپرده شود." آیا او نمی‌دانست تنفر و انزجار کسانی مانند هورکهایمر و آدورنو، هایدگر و به پیروی از آنها آنچه امروزه به پست‌مدرنیست‌ها مشهورند از روشنگری همین حرمتی است که روشنگری برای خرد و علم قایل است؟ می‌گویند در آستانه پیروزی نازیسم در آلمان کاسیرر در دفاع از ایده‌آل‌های روشنگری تنها بود... کاسیرر را، اگر نه بزرگ‌ترین مورخ اندیشه، دست‌کم یکی از بزرگ‌ترین مورخان اندیشه در قرن بیستم می‌شناسند.

اما تاریخ‌نگاری کاسیرر پیچیدگی‌های ویژه خود را دارد. گویی او در آثارش غایب است. در کتاب‌های او نظریه متفکری ارایه می‌شود، تحلیل می‌شو، نقاط ضعف و قوتش بیان می‌شود، ولی بی‌درنگ نظریه متقابل با آن ظاهر می‌شود. این یک نیز، تحلیل و نقاط ضعف و قوت آن آشکار می‌شود. پس کاسیرر کجاست؟ کجا سخنان دیگران تمام می‌شود و کجا سخن خود کاسیرر آغاز می‌شود.

معلوم نیست! شاید فروتنی و بی‌ادعایی بیش از حد کاسیرر سبب می‌شود که در آثارش خود را نشان ندهد یا شاید دانش عظیم او به وی آموخته است که در صدور حکم درباره مسائل، بسیار محتاط و شکاک باشد و هیچ نظری را با قطعیت بیان نکند. اما به رغم این غیبت ظاهری کاسیرر همه جا در آثارش حضور دارد؛ زیرا از طریق اوست که با نظریات دیگر متفکران آشنا می‌شویم و از طریق اوست که آثار آنان را می‌خوانیم؛ تحلیل می‌کنیم و نقاط ضعف و قوت‌شان را درمی‌یابیم. دیالکتیک حضور و غیبت کاسیرر در آثارش، یکی از شگفت‌انگیزترین شگردهای شیوه نویسندگی اوست....

فهرست

فرم اندیشه روشنگری
طبیعت و شناخت طبیعت در فلسفه روشنگری
روان‌شناسی و نظریه شناخت
ایده دین
تسخیر جهان تاریخ
قانون، دولت، جامعه
مسائل اساسی زیبایی‌شناسی