فلسفه تاریخ ابن خلدون ؛ گالینگور

فلسفه تاریخ ابن خلدون

نویسنده: محسن مهدی
مترجم: مجید مسعودی
ناشر: بنگاه ترجمه و نشر کتاب
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 393
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1358 - دوره چاپ : 2

کمیاب  - کیفیت : در حد نو 
 

مروری بر کتاب

«از نظر قدما، دانش تاریخی، محال است و حال آنکه از دیدگاه نقادان متأخر، همه‏ی دانش ها، تاریخی است». «فلسفه‏ی تاریخ ابن خلدون» کتابی است با نثری نسبتاً دشوار که «محسن مهدی» با تکیه بر مضمون این گزاره، به تبیین نسبت «فلسفه»، «تاریخ» و «علم عمران» در اندیشه‏ی ابن خلدون می پردازد.

هسته‏ ی اصلی تفسیر مهدی از آراء ابن خلدون که او را از قامت یک مورخ به درآورده و لباس فیلسوف بر او پوشانده، معطوف به رفع نقیصه ای در اندیشه ‏ی اسلامی است که ابن خلدون کوشیده تا بر آن فائق آید. این نقصیه، گویای این است که فلسفه یا فلسفه‏ ی سیاسی اسلام با تأثیر از فلسفه ‏ی یونانی، به تاریخ وقعی نمی نهاده و آن را علمی شریف و معتبر نمی دانسته است.

اما در تفسیر مهدی، ابن خلدون نه تنها فلسفه را کنار نمی نهد، بلکه بنا به تفسیر مهدی با تأثیر از ابن رشد، علم جدید عمران را برای درک جنبه‏ ی باطنی تاریخ، با تکیه بر همان اصول فلسفی تدوین می کند. مهدی، در این اثر، ابن خلدون را همچون فیلسوفی معرفی می کند که قصد داشته آن اصول فلسفی را در مورد تاریخ به ‏کار بندد.

اين كتاب از نظر رعايت قواعد روش تحقيق و بديع بودن مطالب و نيز مستند بودن و دقت در ارجاعات و تسلسل منطقي و انسجام مطلوب حاكم در متن و همچنين روان بودن ترجمه، كتابي در خور توجه به حساب مي‌آيد. گذشت نزديك نيم قرن از زمان تأليف كتاب سبب شده است كه روش ارجاع دهي كتاب (استفاده از رمزهايي مانند مق، براي هر يك از كتاب‌هاى مورد استناد) با آنچه امروز در محيط‌هاي علمي متفاوت است، فاصله داشته باشد.

اين كتاب از جنبه‌هاي زير مي‌تواند افق‌هاي نو در برابر دانشجويان بگشايد: روش بررسي آرا و افكار و عقايد يك دانشمند اسلامي، چگونگي پيوند دادن شرح حال يك انديشمند با آراي او، تفاوت‌هاي علم عمران با جامعه شناسي و جامعه شناسي تاريخ.