فردوس در تاریخ شوشتر و برخی از مشاهیر آن

فردوس در تاریخ شوشتر و برخی از مشاهیر آن

نویسنده: علاء الملک بن نور الله شوشتری
مصحح : میر جلال الدین حسینی ارموی محدث
ناشر: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 255
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1378 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب 

«فردوس»، کتابى است به زبان فارسى که به موضوع تاریخ و جغرافیاى شوشتر و نیز معرفى برخى از مشاهیر آن مى ‏پردازد. این کتاب از چند نظر حائز اهمیت است:

 ١ -مولف خود، مردى چنان داراى علم و صلاحیت بوده که شاه جهان( ١٠٣٧ - ١٠۶٨ ق.) او را به تعلیم فرزندش شاهزاده محمد شجاع تعیین کرده است.
 ٢ -همچنین مولف درباره پدر خود، قاضى شهید نورالله شوشترى، خانواده او و احوال برخى از استادان وى مطالبى را آورده است که آن اطلاعات را هرگز نمى ‏توان از سایر کتاب‏ ها به دست آورد.
 ٣ - گروهى از فضلاى شوشتر را معرفى کرده که شرح حال ایشان را در منابع دیگر نمى ‏توان یافت.

مؤلف پس از يك ديباچه، ذيل عنوان «فاتحه» به تاريخ، آثار تاريخى، جغرافيا و آب و هواى شوشتر اشاره كرده و در اين خصوص از منابع جغرافيايى؛ چون: نزهه القلوب، تاريخ عضدى، معجم البلدان و... سود جسته است.از جمله اماكن تاريخى اين شهر كه در اين كتاب بدان‌ها اشارت رفته، مى‌توان امامزاده عبدالله، قلعه سلاسل، بند ميزان، شادُروان، مقام خضر، سه تنان، و...ياد كرد.مؤلف به نقل از معجم البلدان، نام اين شهر را برگرفته از شوش، به معناى خوب و نيكو دانسته و گفته چون شوشتر را بنا كردند، به جهت زيادى خوبى و لطافت آب و هوا، آن را شوشتر نام نهادند.

کتاب؛ مشتمل بر پیش‏گفتار انجمن، مقدمه مصحح، مقدمه مولف و پنج محفل و بخش تعلیقات است.پس از فاتحه، محافل پنجگانه کتاب به شرح ذیل آغاز مى‏ گردد: 

محفل اول، درباره پدر مولف، قاضى نورالله شوشترى و برخى دیگر از مشاهیر شوشتر؛ نظیر: شمس‏ الدین اسدالله حسینى، ملقب به صدرالعلماء، زین‏ الدین على بن سید اسدلله حسینى.
محفل دوم، به معرفى برخى از قدماى این شهر؛ چون: شیخ عارف محمد سوار، سهل بن عبدالله تسترى، کمال الدین على، معروف به صوفى و...اختصاص یافته است.
در محفل سوم، به معرفى برخى از مشاهیر متاخر این شهر پرداخته شده و از کسانى؛ چون: عبدالواحد بن على، عبدالله بن محمود، عبدالله بن على، خواجه افضل و...نام برده شده است. 
محفل چهارم، به معرفى شعراى این شهر؛ نظیر: ملا سعدالدین محمد متخلص به «بیکسى»، ابوالوفا، میرعالمى، مولانا قوسى، و...اختصاص یافته است. 
محفل پنجم، به یادکرد برخى نکات علمى و حکمى که به ذهن مولف خطور کرده و نیز برخى منشئات و اشعار وى اختصاص یافته است. مولف دراین محفل اشعارى از خود در قالب قصیده، غزل، رباعى و مثنوى آورده است.

فهرست

نام‌هاى اشخاص
قبيله‌ها و طايفه‌ها و مذهب‌ها و فرقه‌ها
بقعه‌ها و شهرها و ده‌ها و نهرها و كوه‌ها و دشت‌ها
رساله‌ها و كتاب‌ها
برخى كنايه‌ها و لغت‌هاى نامانوس
موضوعات كتاب
فهرست تعليقات