فانتزی در شاهنامه

نويسنده: علی اصغر صدیقی
مقدمه : نصرالله قادری
ناشر: ترفند
زبان كتاب: فارسي
تعداد صفحه: 242
اندازه كتاب: رقعی - سال انتشار: 1385 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب 

فانتزي گونه‌اي ادبي است كه تك تك اجزاي آن در عالم واقع وجود دارد، اما زماني كه اين اجزا در كنار يك‌ديگر كليتي را تشكيل داده، در آن دنياي فراطبيعي، شگفت‌انگيز، خشن، وحشتناك، سحرآميز ـ همراه با غيرممكن‌ها، لطافت‌ها، پايان‌هاي خوش‌آيند، ايماژ‌هاي شگفت و ناآشنا و مانند آن ـ به تصوير كشيده مي‌شود. نويسنده در كتاب حاضر بر آن است تا كاربرد شگفت‌انگيز شاهنامه را از منظر تخيلي، فانتزي و مفاهيم معنوي انساني و استعاري بررسي نمايد. تعريف فانتزي، فانتزي در شاهنامه، كردارهاي فانتزي، رويين‌تني در شاهنامه، و مهربان‌ترين دايه‌ي جهان (سيمرغ) بخش‌هاي اصلي اين كتاب هستند.

کودکان ما ضحاک را نمی شناسند ، از دیو سفید و سیمرغ چیزی نمی دانند ، با گردآفرید و رودابه بیگانه اند ، اما سیندرلا را می شناسند و با دردها و رنج هایش آشنایند ، سفید برفی را بارها دیده و یا از زبان دوستان خود شنیده اند . هرکول ، سند باد بحری ، گالیور ، رابین هود ، علی بابا ، چراغ جادو و شرک برایشان نام آشنا تر است . اما کمتر کسی از کودکان و بزرگسالان کشور ما از شگفتی شاهنامه و برجستگی اسطوره های آن آگاهی دارند .

دنیای فانتزی می تواند کاربرد شگفت انگیز شاهنامه را به نحوه شایسته نمایش دهد ، می توان اسطوره ها را با خصوصیات شفاهی و اغراق هایی در نوشتن و حرکت ، با مفاهیم معنوی انسانی و استعاری با یک نگرش تازه همگام با خواسته ها ، نیازها و شرایط  موجود جامعه طرحی نو بنیان گذاشت .

فانتزی چه در ادبیات و چه در مکتبهای دیگر موضوعی جذاب با ابعاد گسترده است و پیوند فانتزی با خیال و آرزو آن را به گونه ای مبهم و توصیف ناپذیر بدل ساخته است و همین ویژگی غیر قابل طبقه بندی در ژانرهای مختلف ، دلیل اصلی جذاب بودن این موضوع است . فانتزی برای ما جهانی را به تصویر می کشد که بر خلاف جهان واقعی است .

فانتزی با کهن الگوهای باستان ، افسونگران ، شاهزادگان ، جستجو ها سروکار دارند اما استفاده از این نمادها و ایماژها نه فانتزی را محدود می کند و نه خود به خود سبب ساخت فانتزی می شود .  به طور کلی برداشت مولف این کتاب از داستانهای شاهنامه فردوسی و مفهوم فانتزی این گونه است که نباید به شاهنامه با دید تعصبی نگاه کرد . وی دیدگاه مفسران شاهنامه که به طور تعصبی به این اثر سترگ نگاه می کنند را نکوهش می کند و این دیدگاه که ساحت شاهنامه را از فانتزی به دور می دانند را صحیح نمی داند . او به دنبال یافتن راهی برای نزدیکی میان فانتزی و شاهنامه است تا از این رهگذر شاهنامه را بیش از پیش به میان عامه مردم آورد .

از دیدگاه نویسنده کتاب " فانتزی در شاهنامه " ، یکی از عمده ترین دلایل اینکه تا کنون شاهنامه در مقایسه با دیگر داستان های شهیری که امروزه در جهان وجود دارد ، از شهرت کمتری در میان ایرانیان برخوردار است تنها به این دلیل است که این داستان ها از فانتزی بهره گرفته اند اما راویان شاهنامه در دوران معاصر از این موضوع غافل بوده اند .

فهرست

تعریف فانتزی
فانتزی در شاهنامه
کردارهای فانتزی
رویین تنی در شاهنامه
مهربان ترین دایه جهان ( سیمرغ )
کلید نامه
اصطلاح نامه شاهنامه
کتاب نامه
مکان نامه
نام نامه
نام نامه حیوانات
نام نامه شاهنامه 
و...