ضد خاطرات ؛ زرکوب

ضد خاطرات

نویسنده: آندره مالرو
مترجم: ابوالحسن نجفی , رضا سید حسینی
ناشر: خوارزمی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 684
اندازه کتاب: رقعی گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1367 - دوره چاپ: 3

 کمیاب - کیفیت : نو ؛ لبه روکش کتاب زدگی مختصری دارد

مروری بر کتاب

من این کتاب را ضد خاطرات می‌‏نامم زیرا پاسخ گویی پرسشی است که خاطرات مطرح نمی‌‏کند و به پرسش‌هایی که خاطرات مطرح می‏‌کند پاسخ نمی‏‌دهد!

زندگی ارزشی ندارد، ولی هیچ چیز هم ارزش زندگی را ندارد." شاید این جمله برای شما آشنا به نظر برسد اما اگر هم تا به حال به این جمله برنخورده باشید، جمله‏‌ای است که جای تامل دارد. نویسنده این جمله آندره مالرو است. مالرو را در تاریخ قرن بیستم با عنوانین مختلفی از جمله: رمان‏ نویس، منتقد هنری، متفکر و سیاستمدار می‏‌شناسند. البته در این مجال فرصتی نیست تا به همه ابعاد او نگاهی بیندازیم، به همین خاطر خیلی گذرا به سراغ "ضد خاطرات" او می‏‌رویم.

"ضد خاطرات" یک سال قبل از می 1968 نوشته شد. او در این کتاب به بازگو کردن خاطراتی از زندگی پرفراز و نشیب خود می‌‏پردازد. البته زمان‏‌بندی این اثر به صورت خطی نیست، بلکه حوادث را بر اساس اهمیت آن‏ها بازگو می‏‌کند و برداشت خود را از حوادث گذشته در اختیار قرار می‏‌دهد و شاید به همین دلیل کتاب، ضد خاطرات نام‏گذاری می‏‌شود.

در داخل فصل‏‌های کتاب همیشه ترتیب زمانی مشخص نشده است. نویسنده از ماجرایی به ماجرای دیگر بازگشت می‌‏کند و گاهی قبل از آنکه به زمان اول برگردد باز هم وقایعی را در زمان‏‌های مختلف دیگر شرح می‏‌دهد. مالرو همیشه در حال نوشتن خاطراتش بوده است، گویی موضوعی جز زندگی خود برای نوشتن نداشته و باید قبل از نوشتن و برای نوشتن زندگی کند. موضوع‏‌ها، حوادث، چهره‏‌ها از تجربیات وی بیرون می‏‌آیند و حتی تصاویر نیز که به آثارش فعلیتی محسوس می‏ب‌خشند، گویی با او نه در روی کاغذ، بلکه در زندگی روبرو شده‌‏اند.

جمله آغازین کتاب ماجرای فرار از مرگ است و کل کتاب را می‏‌توان به یک معنا خاطرات مواجه شدن او با مرگ دانست. او خاطرات شخصی خود را با خاطرات جمعی انسان‏‌ها در هم ادغام می‏‌کند تا از این درد کم کند. مالرو در این کتاب نه اعترافات می‌‏نویسد و نه خاطرات. او معتقد است: انسان هرگز به عمق انسان نمی‏‌رسد و تصویرش را در وسعت اطلاعاتی که گرد می‏‌آورد باز نمی‏‌یابد.

در 1965، مالرو که خسته و فرسوده بود، در مارسی به قصد خاور دور سوار کشتی شد. سفری برای استراحت بود که به صورت مأموریت رسمی و ملاقات با رهبران چین و هند پایان یافت. در اثنای توقف در مصر، در برابر «هرم بزرگ» این طرح که ضد خاطرات چگونه اثری باشد در مغزش جان گرفت.

نسخه 1967، پس از مقدمه، دارای پنج بخش است:

1)«گردوبنهای آلتنبورگ»: «آلزاس 1913» از قاهره تا عدن از طریق سبا (1934)

2)«ضد خاطرات»: سیلان و هند. از نهضت مقاومت تا ملاقات با شارل دو گل و بازگشت ژنرال به قدرت. ملاقات با نهرو (1958). زندانهای نهرو و زندانهای مالرو (1944).

3)«وسوسه غرب»: بازگشت به هند. تانکها در 1940. بازگشت نزد نهرو (1958) و به دهلی (1965).

4)«جاده شاهی»: سنگاپور: پیدا شدن کلاپیک پس از سالها؛ گفتگو با مری.

5)«سرنوشت بشر»: هونگ کونگ، راهپیمایی بزرگ پکن. ملاقات با مائو. پرواز بر فراز ژاپن، گفتگو با راهب بودایی. ژان مولن در پانتئون؛ اردوگاههای مرگ. غار لاسکو.