صدراعظمهای سلسله قاجاریه

صدراعظم های سلسله قاجاریه

نویسنده: پرویز افشاری
ناشر: وزارت امور خارجه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 284
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1372 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب 

آنچه در این کتاب آمده، بررسی شرح‌حال صدراعظم‌های سلسله قاجاریه است که از صدارت حاج ابراهیم کلانتر (۱۲۱۰ هـ.ق) شروع و به صدارت عین‌الدوله (تا سال ۱۳۲۴ هـ.ق صدور فرمان مشروطیت) ختم می‌شود. یعنی در دورانی که صدراعظم‌ها تنها در برابر پادشاهان مسئول بوده‌اند، نه مجلس شورا. از آنجا که تنها صدراعظم آقامحمدخان، حاج ابراهیم کلانتر در دوران سلطنت فتحعلی شاه نیز به صدارت اشتغال داشت، از این رو شرح‌حال وی جزء صدراعظم‌های دوره فتحعلی‌شاه بررسی شده است. در پایان نیز ضمن نتیجه‌گیری، مروری مختصر بر شرح‌حال نخست‌وزیران از صدر مشروطیت تا انقراض سلسله قاجاریه شده است.

قاجار ، قاجاریه یا قاجاریان نام دودمانی است که از حدود سال ۱۱۷۴ تا ۱۳۰۴ بر ایران به مدت صد و سی سال فرمان راندند. بنیانگذار این سلسله آقامحمدخان است. وی تهران را به عنوان پایتخت انتخاب کرد و آخرین پادشاه قاجار، احمدشاه بود که در سال ۱۳۰۴ برکنار شد و رضاشاه پهلوی جای او را گرفت. اولین انسجام ایران به شکل امروزی در زمان قاجار روی داد و کشور مدرن ایران به صورت رسمی تشکیل شد.

 دوران قاجار مصادف بود با دوران استعمار و جهانگشایی امپراطوری‌های مدرن. در این دوران ایران درگیر جنگ‌های متعددی شد و سالها مقابل روس‌ها و انگلیسی‌ها مقاومت کرد. با اینکه ایران در دوران قاجار بر خلاف کشورهای منطقه هرگز مستعمره نشد ولی بخش‌هایی از خاک خود را در این جنگ‌ها به‌ویژه با روسیه از دست داد.

خاندان قاجار از خاندان‌های بزرگ ایران است. اعضای این خاندان از نوادگان پسری شاهزادگان قاجار هستند. پس از اجباری شدن نام خانوادگی و شناسنامه در دورهٔ رضاشاه، هرکدام از شاخه‌های این خانواده نامی انتخاب کردند که اغلب برگرفته از نام یا لقب شاهزاده‌ای بود که نسب خود را به او می‌رساندند. اکنون بسیاری از نوادگان قاجار در ایران، جمهوری آذربایجان، اروپا و آمریکا زندگی می‌کنند.

نویسنده در این کتاب برخی چهره‌های سیاسی و اداری این دوره از تاریخ معاصر ایران را که به نظر او از سر سپردکان و حقوق بگیران مخفی انگلیسی‌ها بوده‌اند، معرفی کرده و به اقدامات آنها، به ویژه اعمالی که در جهت منافع و مصالح دولت بریتانیا بوده اشاره نموده است .

فهرست

میرزا ابوالحسن خان ایلچی شیرازی
آقاخان محلاتی
اللهیار آصف‌الدوله (قاجاردولو)
حسینقلی خان نواب
میرزا آقاخان نوری(اعتمادالدوله)
میرزا ملکم‌خان ناظم‌الدوله
سیدضیاء‌الدین طباطبایی
حسن تقی‌زاده
رحمت‌الله قوامی
عبدالله گله‌داری