شعرهای تبعید و چشمان سگان مرده

نويسنده: عبدالوهاب البیاتی
مترجم : عدنان غریفی
ناشر: رواق
زبان كتاب: فارسی
تعداد صفحه: 97
اندازه كتاب: رقعی - سال انتشار: 1357 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : درحد نو 

مروری بر کتاب

بی شک شعر عراق را می توان آغاز گر شعر نو جهان عرب دانست . شعر نو عراق در سال 1947 با شاعران توانمندی چون بدرالشاکرالسیاب ،نازک الملائکه و عبدالوهاب البیاتی توانست به تجدید حیات شعری خود و جهان عرب در دنیای معاصر برآید .

حرکتی که با نازک الملائکه و بدرالشاکرالسیاب آغاز شده بود در ادامه شکل گیری و قوام خود با اقبال شاعران بزرگی از دیگر کشورها همراه شد ، صلاح عبدالصبور از مصر ، نزارقبانی از سوریه ،یوسف الخال و ادونیس از لبنان ، فدوی طوقان و معین بسیسو از فلسطین .

عبدالوهاب البیاتی شاعر نامدار عرب ، اگرچه آغاز گر دگرگونی و تحول شعر عرب در کنار گذاشتن قالب و سنت های شعر نبوده است اما در توسع بخشیدن به ظرفیت های شعر عرب در حیطه بیان و معانی و به کارگیری ظرافت های اساطیری به شکل معاصر آن ها پیشرو شاعران عرب محسوب می شود.

شعر البیاتی همچون شعر طیف دامنه داری از شاعران عرب غالباً شعری غمگین ، عاطفی ، ستیزه جو و آرمان گرایانه است .او در شعر خود آرزو مند تحقق آرمان خود است اما آنها را محصور در جباریتی می بیند که تاریخش را قاطعانه رقم زده است و از سرانجام این تراژدی نیز اعلام آگاهی می کند :

دروازه ابد بسته ست
در اینجا هیچکس نیست
که از ژرفای دل بخندد
جسد را مار و کژدم می گزد
آه چه دوری ای وطن
همچون رویارویی از پنجره ترن ترا می بینم در خواب
نخلستان های تو در مه سپیده دمان مرا بیدار می کند!

آیا این تویی ای سرنوشت من
که در پی تو ارابه ها و مردگان در تکاپویند
و برای ما در راه دام می گسترند و لبخند ها را به سرقت می برند
و این بیشه ها را غرق در تیرگی می کنند
گنجشک هایی بی آشیان
و تو با بیل می کوبی
 بر دروازه سپیده دم
تا در مهمان خانه های این شهر که خود مرده و بهارش نیز مرده
گور مرا حفر کنی

منتقدان البیاتی و بلند الحیدری را شاعران واقع گرای سوسیالیست عرب می دانند . البیاتی در سال 1954 به علت تمایلات سوسیالیستی از وطن آواره شد و حکومت وقت عراق در سال 1963 شناسنامه و گذرنامه عراقی او را باطل کرد او نیمی از عمر خود را در تبعید گذرانید اما این اقبال را داشت که بتواند آثار خود را در دیگر نقاط جهان عرب مانند لبنان و مصر به چاپ برساند .آثار او همچنین به زبانهای فارسی ، انگلیسی ، فرانسوی ، اسپانیایی ، روسی و چینی ترجمه شده است.