شاه ، انقلاب اسلامی و ایالات متحده

نویسنده: داریوش بایندر
مترجم: محمد آقاجری
ناشر: کتاب پارسه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 496
اندازه کتاب: رقعی گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1399 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب

داریوش بایندر، دیپلمات اسبق ایرانی که در حکومت محمدرضا شاه پهلوی مشغول به کار بود و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ماه سال هزار و سیصد پنجاه و هفت، از کشور خارج شد. انقلاب اسلامی سال پنجاه و هفت، جامعه ی ایران را متحول و نمای سیاست گذاری های خاورمیانه را برای همیشه دچار تغییر شکل ساخت. چهل سال پس از این اتفاق، داریوش بایندر مدارک بایگانی شده ای را که پیش از این به آن توجه نشده بود، ارائه کرده تا جنبه های پیچیده ی داخلی و بین الملی را که منجر به شکل گیری و وقوع انقلاب شد، از نو بیآزماید.

انقلابی که رهبری آن را آیت‌الله خمینی در دست داشت، کشمکشی علیه رژیمی منفرد یا خاندان حاکم نبود -‌هرچند دشمنی آیت‌الله خمینی با دو شاه پهلوی بسیار ریشه‌دار بود. اما سمت و سوی اصول موردنظر او این بود که به حکومت غیردینی بر ملتی مسلمان پایان بدهد و دودمان پیامبر را به قدرت برساند؛ دودمانی که کوتاه زمانی در صدر اسلام حکومت کرده و در نبرد کربلا در سال 61 هجری سرکوب شده بود.

کتاب حاضر ترسیم‌گر فضای ایران در دههٔ 1350 است و شرح می‌دهد که چگونه به سبب مجموعه‌ای از خطاهای بنیادین، دوگانگی فرهنگی و تحولات خارجی، ایران سر به طغیان برداشت و حاکم رنجور آن، زمام قدرت را از دست داد. همچنین این رویداد تاریخی را نمی‌توان جدا از تاثیرات کانون‌های اصلی قدرت در خارج و برخی دسیسه‌های سنجیده و جناحی دولت کارتر درک کرد. ب

خش‌های متعددی از کتاب، به بررسی این جنبه اختصاص یافته و براساس یافته‌های تازه در برخی منابع آمریکایی است که تاکنون استفاده نشده بود.کتاب شاه، انقلاب اسلامی و ایالت متحده تاریخ جامعی است اثر داریوش بایندر، دیپلمات اسبق ایرانی که در حکومت محمدرضا شاه پهلوی مشغول به کار بود و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ماه سال هزار و سیصد پنجاه و هفت، از کشور خارج شد. انقلاب اسلامی سال پنجاه و هفت، جامعه ی ایران را متحول و نمای سیاست گذاری های خاورمیانه را برای همیشه دچار تغییر شکل ساخت. چهل سال پس از این اتفاق، داریوش بایندر مدارک بایگانی شده ای را که پیش از این به آن توجه نشده بود، ارائه کرده تا جنبه های پیچیده ی داخلی و بین الملی را که منجر به شکل گیری و وقوع انقلاب شد، از نو بیآزماید.

کتاب که ابتدا با بررسی تغییرات اقتصادی و اجتماعی دهه شصت میلادی آغاز شده است، در ادامه روند حکومت شاه در دهه ی هفتاد میلادی، ردپای ظهور جنبش های مخالف، خطاهای فاحش شاه و محاسبات اشتباه او، اثرات جانبی جنگ ویتنام و نقش دولت رییس جمهور وقت آمریکا، جیمی کارتر را دنبال می کند.

این انقلاب عظیم و معمای تاریخی چندوجهی، توسط بایندر ریشه یابی و عوامل فرهنگی، جمعیتی و تاریخی آن برجسته سازی شده است. در کنار این ها، نقص های سیستماتیک حکومت استبدادی شاه، سبب شد تا نیروهای اجتماعی سیاسی مختلف با روحانیت رادیکال در هم آمیخته و میخی بر تابوت سلطنت هزاران ساله ی شاهنشاهی ایران بکوبند. شاه، انقلاب اسلامی و ایالت متحده، نحوه ی به آشوب کشیده شدن ایران و از دست دادن کنترل توسط حاکمی پریشان که عواقبش هنوز در کشور طنین انداز است را به شکل جدید افشا می کند.