سرزمین ما ؛ مروری به تاریخ و معماری ایران

سرزمین ما 

نویسنده: عزت الله رکوعی
ناشر: کیوان
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 368
اندازه کتاب: وزیری گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1373 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو ؛ لبه روکش کتاب زدگی مختصری دارد

مروری بر کتاب

مصور

مروری به تاریخ و معماری ایران

 این نوشته شامل آگاهی‌ هایی در زمینه‌ ی شیوه معماری ایرانی و دگرگونی‌ هایی است که در طول سه یا چهار هزار سال در معماری ایران رخ داده است. در این کتاب مصور تلاش شده افزون بر بررسی روش‌ ها و شیوه‌ هایی که معماران ایرانی به کار برده‌ اند منطق و انگیزه کار آن‌ ها و نیز نکات درست و نادرست بررسی شود...

جَبَلیه ، گنبد ، بنایی در کرمان متعلق به دورة سلجوقیان . این بنای هشت ضلعی در مشرق شهر کرمان و در امتداد خیابان تختی در نزدیکی مسجد صاحب الزمان قرار دارد ظاهراً جبل سنگی یا جبل سنگ نامیده شدن آن  به سبب کاربرد بسیار زیاد سنگ در ساخت آن بوده است .

نام گنبد جبلیه نخستین بار در تذکرة الاولیاء یا مزارات کرمان محرابی کرمانی (تألیف در 925 تا 939) آمده است . این بنا گنبد گنج و گنبد گبری نیز نامیده شده است .اشرودر گنبد جبلیه را متعلق به دورة سلجوقی دانسته است . با این حال ، وی این احتمال را نفی نکرده که ممکن است جبلیه پرستشگاهی بودایی (استوپا) باشد که در زمان مغولان و تحت تأثیر آنان ساخته شده است . برخی نیز زمان ساخت آن را به دورة ساسانی و حتی پیشتر رسانده اند که چندان درست نمی نماید.

نقشة بنا از داخل و خارج ، هشت ضلعی و هر ضلع بیرونی آن 8ر6 متر و هر ضلع داخلی آن 4 متر و ضخامت دیوار آن ، 10ر3 متر است . مصالح ساختمان سنگِ لاشه و ملاط سختی با مخلوطی از آهک و ماسه است و ارتفاع بنا هجده متر است و نمای بیرونی بنا در سه بخش ساخته شده است : بخش پایینی هشت ضلعی با دیوارهای ضخیم که در هر ضلع آن یک طاقنمای بزرگ قوس دار کار شده است .

در داخل قوسها، نُغُول یا لوحی تزئینی برای کاستن بار، در نمای بنا به صورت سطوح مجرد مربع و مستطیل شکل ساخته شده است . داخل نغول ها نورگیرهای بزرگی قرار گرفته است .  در هشت طرف داخل طاقنماها، هشت در به عرض دو متر قرار گرفته که در سالهای اخیر برای استحکام بنا و جلوگیری از ویرانی آن ، جز یکی ، همه با سنگ مسدود شده است و بر درگاه باقیمانده ، دری چوبی قرار داده اند...