نویسنده: نوشین شاهنده
ناشر: قصیده سرا
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 224
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1386 ~ 1382- دوره چاپ: 7 ~ 1

مروری بر کتاب

برخی از محققین تصور می‌كنند كه فلسفة نیچه جدای ار اشارات او دربارة زنان نمی‌‌تواند فهمیده یا تحلیل شود. اگر‌چه می‌توان نیچه و آثار او را همچنان كه برای دهه‌ها خوانده‌شده‌است بخوانیم، یعنی بدون توجه به گفته‌های او درباره‌ی زنان و استفادة او از استعارات زنانه، اما خوانندة دقیق بنگاهی هر چند گذرا به این‌چنین گفته‌ها و استعاراتی، به زودی در‌می‌یابندكه‌ آن‌ها در همه جای نوشته‌های نیچه حضور دارند و سخت است كه فلسفة او را بدون توجه به این گفته‌ها و استعارات تفسیر كرد.

از همین رو است كه فمینیست‌های معاصر خود نیز متمركز شده‌اند كه گفته‌های نیچه را درباره زنان و زنانگی چگونه باید تفسیر كرد و آنچه آنان در این باره یافته‌اند، نه ظاهر اهانت‌آمیز و سخره‌گر گفته‌های نیچه، كه تلاش او برای به دست دادن سبك جدیدی از گفتار، نوشتار و تفكر است كه می‌تواند برای فلسفة فمینیستی بسیار سود‌مند واقع شود.

زن در تفکر نیچه کاری است پژوهشی که در 224 صفحه و سه بخش تنظیم شده است و هر یک از بخش‌ها شامل فصول مختلفی می‌شود. بخش اول آن به مبانی تفکر نیچه اختصاص دارد که در آن سیر تفکر فیلسوف طی٧ سه فصل بیان می‌شود ؛ فصل اول به بررسی سرچشمه‌های باستانیِ تأثیرگذار بر اندیشه نیچه می‌پردازد ، یعنی تفکر فلسفی ـ هنری یونان و روم باستان که اثری ژرف را بر روح فلسفه نیچه می‌گذارد ؛ فصل دوم جنبه انتقادی و ویرانگری اندیشه نیچه را در عرصه‌های مختلف فرهنگ و زندگی، به ویژه در تمدن غربی، نشان می‌دهد و فصل سوم آن اندیشه فیلسوف را از منظری آفرینشگر و خلاق به تماشا می‌نشیند.

بخش اول تمهیدی است تا خواننده اندکی ناآشنا هم بتواند قدری با حال و هوای فکری فیلسوف آشنا شود.در بخش دوم مبحث اصلی و ایده مهم کتاب، یعنی بررسی آرا و نظرات نیچه درباره زنان آغاز می‌شود. این بخش نیز در سه فصل خلاصه می‌شود ؛ فصل اول به سنخ‌شناسی زنان در نوشته‌های نیچه اختصاص دارد که در آن گونه‌ها و روایت‌های مختلفی از انواع زنان بیان و در نهایت دسته‌ای از آنان معرفی می‌شود که مورد تأیید نیچه است، یعنی زن تأییدگر یا دیونیزوسی در کنار دو دسته دیگر یعنی زن اخته‌کننده یا آپولونی و زن اخته شده یا فمنیست.

با آشنا شدن با گونه‌های مختلف زنان وارد فصل دوم این بخش می‌شویم که در آن به جنبه ستیز و دشمن نیچه با زنان از سه منظر روان‌شناختی، فلسفی و فمنیستی پرداخته می‌شود، که در آن نیچه زن را همچون منشأیی برای واژگونی ارزش‌ها و سیر قهقرایی فرهنگ و تمدن نکوهش می‌کند.فصل سوم اما به نیچه زن ستا و تأییدگر زن و زنانگی اختصاص می‌یابد، نیچه‌ای که زن را با مفاهیمی چون حقیقت، هنر، زندگی و خرد یکسان می‌داند و او را چون نویدبخشی برای آفرینش فراانسان و فرهنگ و تمدنی نو می‌ستاید.و سرانجام به بخش سوم کتاب می‌رسیم که تفاسیر فمنیست‌های معاصر را از آرا و اندیشه‌های نیچه درخصوص ارتباط آن با بافتی زنانه، یعنی رمزآلود، غیرعقلانی و بدن محور نشان می‌دهد که می‌تواند سبکی زنانه در گفتار، نوشتار و تفکر را به دست دهد که به رغم تمام جریان‌های فکری و فلسفی‌ای است که تاکنون از جانب فیلسوفان مرد ارائه شده است.

پیشگفتار و سخن آخر کتاب نیز دربردارنده نکات مهم و جذابی درباره موضوع مورد بحث است.برخی از محققین تصور می کنند که فلسفه نیچه جدی ، از اشارات او درباره زنان نمی تواند فهمیده یا تحلیل شود. اگر چه می توان نیچه و آثار او را همچنان که برای دهه ها خوانده شده است بخوانیم، یعنی بدون توجه به گفته های او درباره ی زنان و استفاده او از استعارات زنانه، اما خواننده دقیق با نگاهی هر چند گذرا به اینچنین گفته ها و استعاراتی، بزودی در میابد که آنها در همه جای نوشته های نیچه حضور دارند و سخت است که فلسفه او را بدون تو جه به این گفته ها و استعارات تفسیر کرد.

از همین رو است که فمینیست ها ی معاصر خود نیز متمرکز شده اند که گفته های نیچه را درباره زنان و زنانگی چگونه باید تفسیر کرد و آنچه زنان در این باره یافته اند. نه ظاهر اهانت آمیز و سخره گر گفته های نیچه، که تلاش او برای به دست دادن سبک جدید از گفتار، نوشتار و تفکر است که می تواند برای فلسفه فمینیستی بسیار سودمند واقع شود.