زروان ؛ سنجش زمان در ايران باستان

زروان

نویسنده: فریدون جنیدی
ناشر: بنیاد نیشابور
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 165
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1358 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب 

سنجش زمان در ايران باستان 

نخستین اشاره به دانستن و شمارش روزگار در دورۀ جمشید بوده است و جمشید نیز دورۀ تابندگی نژاد آریا است.یکی از لازمه‌های کشاورز شدن افراد و تشکیل اقتصادی مبتنی بر کشاورزی داشتن تقویمی برمبنای حرکت و موقعیت خورشید در پهنهٔ آسمان بود، که در دوران حکومت هخامنشیان این نیاز به تقویم و همچنین همسایگی و تاثیرپذیری از تمدن بابل موجب پیدایش و رواج نوعی گاهشماری شمسی-قمری در ایران، به ویژه در نواحی غربی ایران شد که امروزه به آن گاه‌شماری پارسی باستان یا گاه‌شماری هخامنشی گفته می‌شود.

گاهشماری فارسی باستان یا گاهشماری هخامنشی نوعی از گاهشماری است که با تأثیر از گاهشماری شمسی- قمری بابلی در نواحی غربی ایران رواج پیدا کرده بود. این گاهشماری داری چهار فصل و دوازده ماه بود که نام نه ماه آن به زبان فارسی باستان در کتیبهٔ بیستون موجود است و نام سه ماه دیگر نیز از متون ایلامی استخراج شده‌است. این گاهشماری ۳۶۰ روزه بوده‌است و روزهای باقی مانده، کبیسه می‌شده‌اند، گاهشماری اوستایی در میانه‌های دوران حکومت هخامنشیان جایگزین این گاه‌شماری شد، اما احتمال آن نیز هست که این گاهشماری تا انتهای دوران حکومت هخامنشیان در کنار گاهشماری اوستایی به حیات خود ادامه داده‌باشد.

اندیشه زروانی که ریشه در دین زردشتی دارد، از دوران باستان پیروانی داشته است. گرچه این اندیشه ماخوذ از ادیان ایران باستان که همانا دین زردشتی است دارد، اما اختلافاتی نیز در بین آنها وجود دارد. از جمله پیدایش خیر و شر و تداوم 9 هزار سال پیروزی اهریمن در اندیشه زروانی، عدم وجود اختیار و بدبینی مطلق نسبت به زن و مواردی از این قبیل در مقابل تناوب حاکمیت خیر و شر در اندیشه زردشتی اعتقاد به اختیار و موضع ملایم ترنسبت به زن در این اندیشه.