سپاس مر آفریدگار را و ستایش مر او را و درود بر پیغامبر گزیده و اهل بیت و یاران او. فرمان (خداوند ملک عادل سید منصور مظفر) عضدالدین علاءالدوله و قاهر الامه و تاج المله ابوجعفر حسام امیرالمؤمنین کّرم‌اللّه مثواه، بمن آمد که اندر باب دانش رگ کتابی کن جامع، که همه اصل‌ها اندر وی بود بتفصیل. پس فرمان را پیش گرفتم باندازه طاقت و دانش خویش. و این کتاب را به زبان پارسی چنانکه فرمان بود و بر توفیق ایزد معونت کردم و از وی یاری خواستم. امیدوارم که بدولت چنین (خداوند) توفیق یاری یابم».

رگ‌شناسی یا «رساله در نبض» یکی از کتاب‌های ابن سینا است که به زبان پارسی نگاشته شده‌است. ابن سینا این کتاب را به فرمان علاء الدوله نگاشته‌است. «رگ‌شناسی» از نوشته‌های مسلم پورسینا است که وی در این رساله شاهکار بزرگی از خود بیادگار گذارده و اکنون بسیاری از مطالب آن با دانش کنونی پزشکی همخوانی دارد.

در این رساله شمار زیادی اصطلاحات پزشکی دیده می‌شود که ابن سینا برابرهای پارسی آن را آورده‌است. «رگ‌شناسی» یکی از مؤلفات ابن سینا است و چنان‌که از نام آن برمی‌آید دربارهٔ نبض و شناسایی رگ‌هاست. «رگ‌شناسی» رساله‌ایست که ظاهرا در اواخر عمر او به رشته تحریر در آمده است چرا که عقایدی متفاوت با آنچه که در کتاب قانون فی الطب نگاشته است در آن مستتر است.

اگرچه رگ و پی برای عصب‌ها سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌ها بکار می‌رود ولی ابن سینا خود آن را در این کتاب گاهی به معنی محل عبور روح از آن نام برده است باید در نظر داشت که پیشینیان به پی روی از جالینوس نبض را ناشی از حرکات موجی (مستدیر) رگها می دانستند، به همین دلیل در این کتاب نیز رگها استعداد جنبش داشته یا دارای حرکت انقباض و انبساطی (نبض) می باشند.نسخه‌های خطی فراوانی از آن در کتابخانه‌های دنیا و ایران موجود است.این کتاب برای نخستین بار در سال ۱۳۱۷ به یادگار جشن گشایش دبیرستان پهلوی از طرف وزارت معارف وقت به چاپ رسیده‌است.