رجال عصر مشروطیت

نویسنده: ابوالحسن علوی طباطبایی - حبیب یغمایی - ایرج افشار
ناشر: اساطیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 175
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1385 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب

مصور

این کتاب شامل ۱۷۵صفحه به انضمام عکسهای موجود تعدادی از رجال یاد شده در کتاب و در انتها، فهرست نامهای آورده شده در صفحات به ترتیب حروف الفبا است.در واقع،‌ این کتاب یادداشت هایی بترتیب حروف الفبا درباره احوال و صفات رجال نامدار صدر مشروطه است که توسط سید ابوالحسن علوی رضوی فرزند سید محمد صراف طهرانی در سال ۱۳۳۶ه.ق و در زمان همکاری وی با کمیته ملیون ایرانی در آلمان به منظور آشنایی سیاسیون آلمان با رجال عصر مشروطه جمع آوری شده است.

این کتاب یادداشتهایی است دربارهٔ احوال و صفات رجال صدر مشروطیت که به ترتیب حروف الفبا تنظیم و شرح حال هر شخص، جداگانه نوشته شده است. این کتاب را حاج میرزا ابوالحسن علوی پسر حاج سید محمد صراف(علوی) نمایندهٔ دورهٔ اول مجلس، در حدود سال ۱۹۱۷ میلادی زمانی که مقیم برلین بوده تألیف کرده است.

از نحوهٔ بیان نویسنده این طور بر می آید که این سرگذشتها را مخصوصا برای اطلاع آلمانها تهیه می کرده اند تا ترجمهٔ آنها در اختیار سیاسیون آلمان قرار گیرد و آلمانها از روی آن بتوانند رجال ایرانی را بشناسند و مسلم است که اطلاعات مربوط به شرح احوال رجال را از افواه مطلعین مختلف و ایرانیان مقیم آلمان گرفته اند.در اینجا ذکر دو نکته خالی از لطف نیست: نخست اینکه سید محمد صراف، خود از رجال صدر مشروطیت و نماینده مردم تهران در دوره اول مجلس بوده است و نویسنده نامدار معاصر "بزرگ علوی" نوه وی و فرزند نگارنده کتاب می باشد

دومین مطلب اینکه "کمیته ملیون ایران" انجمنی متشکل از ایرانیان مستقر در آلمان به ریاست سیدحسن تقی زاده بوده است که با کمک مالی و پشتیبانی آلمانها جهت مبارزه سیاسی با روسیه و انگلستان تاسیس گردیده بود.اصل نوشته های این کتاب زیر نظر سیدحسن تقی زاده تهیه شده است و وی نیز پس از جنگ جهانی دوم این اوراق را از اروپا به ایران آورده و جهت چاپ در مجله یغما به مرحوم حبیب یغمایی سپرده است.

برابر مقدمه کتاب، مرحوم یغمایی نوشته های مزبور را پس از چاپ در دوره پنجم مجله یغما در سال ۱۳۳۱جهت چاپ در قالب کتاب به ایرج افشار سپرده است.ایرج افشار نیز شرح حال ۱۱تن دیگر از رجال عصر مشروطه را که توسط ابوالحسن علوی در مجله آینده چاپ شده بود در ادامه مطالب افزوده است و به شکل کتاب حاضر به چاپ رسانده است.

فهرست 

سعد الدوله سعد السلطنه سیاح
امین التجار
خان ملک
سردار معظم
خازن الممالک
خانباباخان
دهخدا
امجد طالشی
و...