دیوان هنر جندقی

نویسنده: اسماعیل هنر جندقی
مصحح: سید علی آل داوود
ناشر:  ما
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 455
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1366 - دوره چاپ : 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو
 

مروری بر کتاب

شعر اسماعیل جندقی در استحکام و استوار الفاظ شاید بر آثار یغما پدرش هم ترجیح داشته باشد؛ ولی در لطف و شیرینی به پایه او نمی‌رسد و لهجه و آهنگ او را نیز فاقد است. مروری بر نسخه خطی دیوان وی نشان‌گر این است که شاعر تسلط کامل بر فرهنگ اسلامی و عربی و دقایق آنها داشته و بر علومی همچون فقه، اصول، حدیث، تفسیر قران تسلط و از علومی همچون طب سنتی آگاهی داشته است.

تنها نسخه خود از اشعار او در حقیقت مجموعه‌ای است از اشعار و آثار هنر که در ضمن متن و حواشی آن، آیات گوناگونی از قرآن کریم، احادیث و اخبار مختلف، نسخه‌های طبی و نیز خطبه البیان و خطبه المتقین از نهج‌البلاغه آمده است. نیز قصائد و قطعاتی از اساتید شعرای عرب‌زبان در مواضع مختلف این نسخه درج شده است. اشعار هنر در این نسخه در حدود ۵۲۳۰ بیت است که شامل قصائد، غزلیات، مراثی و نوحه‌ها، قطعات، رباعیات، هجویات و ترکیبات می‌شود.

تو در اندیشهٔ قتل من و من مایِلِ تو
وای بر حسرت من، آه زِ سنگین‌دل تو
حال دل در غم او پیش حکیمی گفتم
گفت اِلا اَجَل آسان نکند مشکل تو
ناقِه چون باد سبک رانی و من همچو غبار
اُفتم و خیزم و آیم زِ پی محمل تو
ذره‌ای زآتش من سخت دلت نرم نشد
روی و سنگ است مگر گوهر آب و گل تو

اسماعیل هنر جندقی فرزند ارشد یغما - شاعر مشهور- در سال 1255 قمری در خـــور ،مرکز ناحیه جندق و بیابانک دیده به جهان گشود.پس از تحصیلات مقدماتی راهی کاشان شد و در آنجا از محضر ملا احمد نراقی _مجتهد معروف_ استفاده ها برد و سرانجام جهت تکمیل تحصیلات و اخذ درجه اجتهاد رهسپار  کربلا و نجف گردید.هنر جندقی پس از طی مراحل و اخذ اجتهاد به زادگاهش خور بازگشت و...

مراثی و نوحه های او بسیار شیوا و کم نظیر میباشد قصیده مشهور ((نــونیـــه)) وی که در مدح مولا علی ع است جزو اشعار برگزیده زبان و ادبیات فارسی است:    

الا یا مرحبا هشدار تا مستانه بسرایــــم
مدیح میر مرحب کش، ثنای شاه خیبـر کَن...
سخن درنعت او ران تا اصم گرددبه آن شنوا
ثنا بر ذات او کن  تا از آن شیوا شود اَلکــــــن

اما موضوع هنر و علی محمد باب: زمانی که هنر در کربلا درس میخوانده از جمله همدرسان وی "سید علی محمد باب"-بنیانگذار فرقه بابیه- بوده است ، در سالیان بعد که سید باب ادعای بابیت و امامت نموده و اسمعیل هنر در خور زندگانی را میگذرانده ، سید نامه ای به او نگاشته و وی را با آئین جدید خود دعوت می کند.هنر بعد از دریافت نامه ، دو نامه یکی به گویش "خوری" و دیگری به گویش "فرویگی"_فرخی_ برای سید نوشته و در نامه ای دیگر به زبان فارسی خطاب به سید باب مینویسد که: کسی که ادعای بابیت و امامت دارد بایستی به همه اَلسنه (زبانها) ی موجود در عالم قادر به تکلم و نگارش باشد و اگر تو در ادعای خود صادق هستی دو نامه مرا بخوان و به همان زبانی که نوشته ام پاسخ بده.