دیوان رکن الدین دعویدار قمی

دیوان رکن الدین دعویدار قمی

نویسنده: رکن الدین دعویدار قمی
مصحح : علی محدث
ناشر: امیر کبیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 248
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1365 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو

مروری بر کتاب

شاعر ذواللسانین سده ششم و هفتم هجری اشعار عربی و فارسی

گر خود نباشد الّا، بیش از قضاش هیبت        ور خود ندارد الّا، بیش از ستاره لشکر

رکن الدین دعویدار قمی ؛ فقیه و شاعر، متخلص به دعوى. معروف به ملک‏الشعراء، نسب وى به سه پشت به دعویدار قمى مى‏رسد. در قم متولد شد و در بدایت حال تصدى مقام شرعى در همان شهر داشت وى از مفتیان زمان خود بوده و به شاعرى و ستایشگرى بزرگان زمان خود مشغول بود. وى علاوه بر مدح آخرین پادشاه باوندى در تبریز مدتى مدح اتابکان آن سامان گفت.

رکن‏ الدین با کمال‏ الدین اسماعیل رابطه ادبى داشته و قصیده لامیه را در سى و شش بیت در مدح او سروده و بدو فرستاده، کمال نیز پاسخ گفته، همچنین نوشته‏اند که با اثیرالدین اومانى نیز مکاتبه و مشاعره داشته است. دعوى شاعرى ذو لسانین بود که در نظم و نثر عربى و فارسى قدرتى تمام داشت.

وی در قم به دنیا آمد در مورد تاریخ تولد و وفات او چندان سخنی در تذکره‌ها گفته نشده است. اما با توجه به تاریخ زندگی ممدوحان وی سال تولد و وفات او حدود 540 ـ 607 یا 610 برآورده می‌شود. او از خاندان‌های معروف ایران در سده ششم هجری یعنی خاندان دعویدار قمی می‌باشد که از خاندان‌های بزرگ شیعه به شمار آمده و در قم از اعتبار فراوانی برخوردار بوده‌اند.

این خاندان به دانش، زهد و تقوی مشهور بوده و پیشه قضاوت داشته‌اند. شاعر ذواللسانین در دربار ممدوحان به سبب جایگاه والای ادبی شاعر حکیم نام گرفت و مقام امیرالشعرایی یافت. او را نیز به عنوان شاعر مدح نیز می‌شناسند؛ زیرا بخش اعظم دیوان وی شامل مدح بزرگان دین است.

او همانند دیگر شاعران در انتخاب نام شعری اقدام می‌ورزد و داعی به معنی انگیزه را برای خویش برمی‌گزیند. این فقیه و دانشمند فرزانه شیعی در بیشتر سروده‌هایش، تحت تأثیر فرهنگ و شعر عربی قرار گرفته است. وی را تألیفات ارزشمندی بوده که از میان آنها می‌توان به دیوانش اشاره نمود که آن را به فرمان حاکم زمانه‌اش «عزالدین یحیی» گردآوری کرده است. دیوانش آکنده از اشعار فارسی و عربی است. این شاعر ذواللسانین چنان در سرودن اشعار عربی تواناست که بخش عظیمی از دیوانش به قصاید عربی وی اختصاص دارد.