دیالکتیک فلسفه هگل و درام برشت

دیالکتیک فلسفه ی هگل و درام برشت

نویسنده: صمد رستمی
ناشر: افراز
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 183
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1392 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

زندگی چرخه ای است به سوی مرگ. هر آن کس که در این چرخه می کاود، عاشقی است که پاسخ مبهم خویش را می یابد و لذتی ... لذتی برای میزان سنجش عقل و احساس، مرگ و زندگی، زشتی و زیبایی و بی شمار مفهوم و نامفهومی که آدمی را در راه رسیدن به شناخت به چالش می کشند.

با این تفکر، سرچشمه ی تمامی مفاهیم انسانی فراز و نشیب های زندگی است که در تمامی فلسفه به عینه مشهود است. فراز و نشیب هایی که مدام در تضاد با یکدیگرند تا مفاهیمی نو خلق کنند و مسیر زندگی بشری را در راه رسیدن به زیبایی و سعادت هموار سازند.

اساس شکل گیری این تلاش مشقی بود از درون برای شناخت بیرون. انگیزه ی اصلی در مسیر این شناخت جایگزینی مجهول بود به معلوم. با این فرض که روند تأثیرپذیری ادبیات از فلسفه و یا برعکس، به چه شکل و شیوه ای بوده است؟ فلسفه و ادبیاتی که در چرخه ی حیات دوشا دوش هم بوده اند، به چه شیوه و ترفندهایی هم زیستی داشته اند؟

جهت رسیدن به اندیشه ای ژرف و بدیع، روش منطقی و فلسفی دیالکتیک که شیوه ای برای تفکر و جهان بینی است، انتخاب شد. چون از شیوه هایی بود که در طی ادوار گذشته و همچنان در دوره ی معاصر با زندگی عجین بوده. چرا که زشتی و زیبایی را به چالش کشیده و از برآیند آن دو مفهومی نو خلق می کند که نه زشتی است و نه زیبایی، بلکه آرمانی است درخور تحسین.حقیقیتی است امروزی در روندی به سوی دروغ که فلسفه و ادبیات در این مسیر نقش بسزایی داشته اند. و این از اهداف اصلی این تلاش بوده است که با کاوشی در فلسفه و ادبیات و تأثیرپذیری آن، به پاسخی شاید مقبول رسد

در کتاب حاضر، مؤلف علاوه بر توضیحات ملموس فنی، دلایل پیدایش تاریخی و ارزش‌های بنیادین فلسفی و اجتماعی جریان تأثیرگذاری چون تئاتر اپیک و پدیده برشت را از ریشه توضیح می‌دهد. وی به تحلیل و بررسی نمونه ملموس و مشخصی از آثار «برشت» به نام‌های «آدم آدم است»، «ننه دلاور و فرزندانش»، «دایره گچی قفقازی» می‌پردازد.

... فرایند و فراشد دیالکتیک از بدو پیدایش فلسفه یعنی از فیلسوفانی چون طالس و آناکسیماندروس و آناکسیمنس و پارمنیدس و هراکلیتوس و امپدکلس و زنون و سقراط گرفته... تا عصر روشنگری و کانت و هگل چگونه بوده و در نهایت این روند با شکل گیری مکتب ماتریالیسم دیالکتیک مارکس و انگلس و آشنایی برشت با این مکتب سیاسی، چگونه دیالکتیک وارد زندگی، ادبیات و درام برشت شده و مضامین و مفاهیم آثار نمایشی او را به شکل روش دیالکتیک هگل تز، آنتی تز و سنتز در آورده و متناقض نموده است؟ که با بررسی سه اثر از آثار نمایشی برشت تحت عنوان نمایشنامه های آدم آدم است، ننه کوراژ و فرزندانش و دایره ی گچی قفقازی به این امر پرداخته شده است...

مفهوم دیالکتیک و پیشینه آن در فلسفه، از مبدا تا هگل و سپس از هگل تا برشت با زبانی روشن و شیوا بازنمایی شده و چندوچون روش دیالکتیک فلسفه هگل و تأثیرپذیری ادبیات و درام برشتی از آن را به روانی تبیین می‌کند. در خلال این پژوهش، دوره اجتماعی هگل، روش دیالکتیک هگل، دیدگاه برشت، اپیک و فاصله‌گذاری برشت، دیالکتیک در سه اثر نامبرده برشت مورد بررسی و توجه قرار گرفته است.