دموکراسی یا حقیقت

دموکراسی یا حقیقت

نویسنده: علی میرسپاسی
ناشر: طرح نو
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 206
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1387 _ 1381- دوره چاپ: 2 _ 1

مروری بر کتاب

رساله ای جامعه شناختی در باب روشنفکری ایرانی

دموکراسی، تنها بینش یا شیوه ای فکری و فرهنگی نیست. دموکراسی بیش از هرچیز واقعیتی جامعه شناختی است. آنچه دموکراسی را در جامعه محقق میسازد و در فرایندی تاریخی آن را توسعه میدهد، نهادهای دموکراتیک هستند. جدی نگرفتن نهادهای دموکراتیک و توجه صرف به ایده های منتسب به دنیای مدرن از دشواریهای مهم در جهت استقرار و توسعة دموکراسی در ایران است. 

پرسشگری جدی درباره معضل دموکراسی درایران امری اساسی وکاری جدی برای روشنفکران ایرانی است.چرا بعداز بیش از یک قرن تجربه،مدرنتیه و وجود جنبش های اجتماعی و فکری در ایران،تازه امروز دموکراسی در سطح عمومی جامعه مقبولیت عام یافته است؟آیا اشتیاق به زیستن در جامعه ای دموکراتیک بتا باورها و کردارهای ریشه داری که زبان و کنش سیاسی و فرهنگی ما را برساخته اند،هم خوانی دارد؟

به عنوان مثال برخی باورهای مورد قبول عامه عبارتند از : در افتادن به پندار توهم توطئه،خصومت مفرط فرهنگی با بیگانگان،دلبستگی عمیق به تجدید سنت های کهنفهویت زدگی و هراس از تفاوت ها،باورهای آشکار و پنهان به فروپایه بودن زنان و زن ستیزی در عمل،پندارهای فرهنگی وسیاسی فولکلوریک نیز می توانند تحقق دموکراسی را مانع شوند. از نظر من دموکراسی فقط بینش یا شیوه ای فکری و فرهنگی نیست.

دموکراسی بیش از هر چیز واقعیتی جامعه شناختی ست.آنچه دموکراسی را در جامعه محقق می سازد ودر فرایندی تاریخی آن را توسعه می دهد،نهادهای دموکراتیک هستند. بینش ضد دموکراتیک گروهی از شهروندان جامعه ای که نهادهای دموکراتیک قدرتمندی دارد.

چندان برای آن جامعه مشکل زا نخواهد بود.اما نگرش ها و باورهای فولکلوریک و خرافی وخشونت آمیز شهروندان جامعه ای مانند ایران که نهادهای دموکراتیک بسیار شکننده وضعیفی دارد،مشکلات بسیاری برای تحقق دموکراسی به وجود می آورد وتاثیری مخرب بر زندگی عمومی ما می گذارد. جدی نگرفتن نهادهای دموکراتیک و توجه صرف به ایده های دنیای مدرن،خود دشواری بسیار مهمی در جهت استقرار و توسعه ی دموکراسی در ایران است. 

نویسنده در فصل نخست کتاب به شرح کلیاتی از مباحث کتاب پرداخته و با طرح برخی مسائل نظری رابطة میان ایران و دنیای مدرن و چگونگی تحول فکری خود را مطرح کرده است. فصلهای بعدی نیز، به دو حوزة عمومی و خصوصی به عنوان نهادهای بنیادین جامعه شناسانه جامعة دموکراتیک و تحلیل و نقد سنتهای فکری ایران معاصر اختصاص دارد. نگارنده در ادامه نقدی بر فقدان گفتوگو در میان روشنفکران معاصر ایرانی، و نیز بحثی دربارة نهاد دانشگاه و چشم انداز تاریخی مدرنیتة ایرانی دارد.