«مسعود دیه‏ جی» یکی از نویسندگان خوش‏قلم و تأثیرگذار ترکمن است که با رمان «آتش زیر خاکستر» توانست نام خود را به عنوان رمان‏ نویسی توانا تثبیت نماید. می‏دانیم که هر داستانی دربر دارنده ‏ی عناصری است که به شکل قاعده درآمده ‏اند مانند: پیرنگ، شخصیّت، زبان، روایت و زاویه ‏ی دید، گفت‏ وگو، صحنه، لحن و درون‏مایه که محور فکری حاکم بر داستان، به ویژه قصّه ‏ها را بیان می‏کند.

رمان «آتش زیر خاکستر» روایتی است تاریخ‏ گونه که موضوع اصلی آن حول حضور نیروهای روسیه در ایران شکل می‏ گیرد و ماجرا در فضایی واقعی، در دل طبیعت ترکمن صحرا، به وقوع می ‏پیوندد. راوی سوم شخص است و نویسنده با این کار سعی دارد خواننده را در فضایی واقعی و طبیعی قرار دهد. شخصیّت اصلی و قهرمان رمان جوانی است به اسم احسان که پدرش توسّط روس ‏ها کشته می‏شود و خود در ادامه‏ ی راه پدر به یاری «سردار» که به مبارزه با روس‏ ها می‏ پردازد، می ‏شتابد.

از آن جایی که رمان «آتش زیر خاکستر» از رمان‏ های رئالیستی ادبیات فارسی ایران محسوب شده و برچسب ادبیّات داستانی نوین نیز بر آن خورده، ممکن است لازم باشد تا به ساختارهای داستانی نوین آن نیز توجّه شود و این امر میسّر نیست جز با تحلیل عناصر داستانی تشکیل ‏دهنده ‏‎ی این رُمان.