خاطرات همفر

مترجم: محسن مویدی
ناشر: امیر کبیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 104
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1398 - دوره چاپ: 32

مروری بر کتاب

جاسوس انگلیسی در ممالک اسلامی

خاطرات مستر همفر، جاسوس بریتانیا در خاورمیانه یا اعتراف‌های یک جاسوس بریتانیایی عنوان کتابی است که شرح خاطرات شخصی بنام مِستِر همفر(مامور دولت بریتانیا در قرن ۱۸ میلادی) منتشر شده و به تشریح نقش او در شکل‌گیری دیدگاه وهابیت در کشورهای مسلمان می‌پردازد.

 او در اين كتاب از مأموريتش به كشورهاي مصر ، عراق ، ايران ، حجاز و استانبول مركز خلافت ( عثماني ) و هدفش از اين مأموريت كه جمع آوري اطلاعات كافي به منظور جستجوي راههاي درهم شكستن مسلمانان و نفوذ استعماري در ممالك اسلامي بود و از مسائلي كه در اين مأموريت براي او پيش مي آيد ، ياد مي كند.این کتاب ریشه های بعضی اختلافات و تحریفهای جهان اسلام را نشان می دهد .همچنین ریشه فرقه ی وهابیت هم از همین ماجرا است که با خواندن این کتاب این مطلب روشن خواهد شد.

مدتها بود که دولت بریتانیای کبیر، به موضوع نگهداری مستعمرات و پابرجائی امپراطوری عظیم خود می اندیشید، اکنون وسعت این امپراطوری، تا بدان جا رسیده، که منظره طلوع و غروب خورشید را در دریاهای آن می توان دید...نویسنده این اثر، پدر ابن عبدالوهاب را تاجری یهودی الاصل از اهالی بندر بورسای ترکیه قلمداد دانسته که با مسافرت به اقصی نقاط جهان اسلام و ارتباط با جاسوسان بیگانه زمینه بروز این اندیشه ها را در پسرش ایجاد کرده بود. برنارد هیکل مورخ و تحلیلگر شناخته‌شده و تحصیل‌کرده دانشگاه هاروارد آمریکا، این فرضیه‌ای را تحت عنوان «تاریخ‌نگاری نظامیان» مطرح کرد. او معتقد بود که نظامیان بسیار بیش از دیگر قشرهایی که در نگارش تاریخ دست داشته‌اند، قادر به جعل آن هستند و با دسترسی به اسنادی که محرمانه تلقی می‌شوند، می‌توانند ادعاهای باورپذیرتری را مطرح کنند.

او در این راستا، کتاب همفر را نوشته مورخی نظامی و ترک تبار به نام ایوب صبری پاشا دانسته است. چرا که او برای اولین بار از همفر و خاطراتش سخن به میان آورده‌است. ایوب صبری پاشا(م.1308/1890) دریادار ناوگان عثمانی بود که ماموریت های مکرری در حجاز و یمن را با موفقیت به ثمر رسانده و از شهرت بسیاری برخوردار بود. او که علاقه مند به نگارش تاریخ بود کتاب مهمی در تاریخ حجاز به رشته تحریر درآورد که به «مرآة الحرمین» شهرت یافته و دو چاپ و ترجمه متعدد از آن به زبان فارسی موجود است. ایوب صبری پاشا علاوه بر مرآة الحرمین، کتاب دیگری به نام «تاریخ وهابیان» نوشت و در آن به بیان زمینه‌های شکل گیری وهابیت و حیات محمدبن عبدالوهاب پرداخت.

این مجموعه از سوی مسلمانان وهابی تقبیح شده و آن‌را «داستانی خیالی که برای بی‌اعتبار کردن محمد بن عبدالوهاب و پیروانش از سوی دولت بریتانیا سرهم شده» نام داده‌اند....