حافظ و عرفان ایرانی ؛ سلفون

حافظ و عرفان ایرانی

نویسنده: خسرو ملاح
ناشر: فرزان روز
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 260
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1385 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

در این رساله کوشش کرده ام که حافظ را در ارتباط با عرفان بشناسانم و بعد از آنکه او به عنوان فیلسوف و عارف شناخته شد، مشخصات عرفان او را و تفاوتهای اجتماعی آن را با عرفان ها و مکاتب دیگر فلسفی زمان خودش تشریح کنم...

نگارنده در این کتاب پس از معرفی محیط سیاسی و اجتماعی عصر حافظ، از رسالت شاعر در این عصر یاد کرده، سپس حافظ را شاعری هنرمند و ملی می‌خواند که مشخصات عرفان او را بازگو می‌کند. هم‌چنین از تفاوت‌های عرفان حافظ با دیگر مکاتب عرفانی و فلسفی زمان خود سخن می‌راند.

به تصریح وی: رندی حافظ، آمیزه و سنتزی است از متعارضان و متناقضانی چون پروای دنیا و آخرت، جاذبه‌ی ستیز عقل و عشق، طریقت و شریعت، سکر و صحو، نام و ننگ، یقین و شک و سرانجام زهد و زندیقه و عرفان تکروانه و عشق جسورانه".

حافظ در پایان یک دوران تاریخی می‌زیسته که در آن ایران حوادث بزرگی را از سر گذرانده بوده است. پس از حمله‌ اعراب برای مدتی طولانی ایرانیان کوشیده بودند که سر از زیر سلطه فرهنگی و سیاسی اعراب برآورند و حکومت‌های مستقل ایرانی تشکیل دهند، اما دیری نپایید که ترکان بر کشور مسلط شدند و سه سلسله‌ غزنوی و سلجوقی و خوارزمشاهی زمام کشور را برای مدتی طولانی به دست گرفتند.

پس از آن ایران جولانگاه مغولانی شد که از یک سو ویرانی‌های فراوانی را به بار آوردند و از سوی دیگر با برانداختن خلیفه‌ بغداد به دوران طولانی نفوذ سیاسی و مذهبی اعراب در ایران پایان دادند. حافظ در پایان این دوره‌های فراز و نشیب تاریخی در قالب غزلیاتی پر از رمز و ایهام و استعاره به بیان مولفه‌های تاریخی و فرهنگی ایران پرداخته است.