- موجودی: موجود
- مدل: 170721 - 16/2
- وزن: 0.40kg
جهان اسلام و تحولات ساختاری
نویسنده: رحمت الله منشی زاده
ناشر: مسعی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 242
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1378 - دوره چاپ: 1
مروری بر کتاب
در بررسی تحولات جدید در جهان اسلام و سقوط دیکتاتورهای جهان عرب، تناقضی گفتمانی وجود دارد؛ گفتمانی معتقد است این خیزش‌ها از درون جوشیده و ریشه در پیشینه اسلامی، واقعیات تاریخی، تمدنی، فرهنگی و اجتماعی این کشورها دارد و به صورت یک پروسه و فرایند است. گفتمان دیگر ادعا می‌کند تحولات اخیر، پروژه جدید امریکا برای منطقه است. حامیان این دیدگاه معتقدند که این خیزش‌ها را امریکا به طور غیرمستقیم به وجود آورده است تا شکل و ساختار منطقه، کاملاً وابسته و همچنان در جهت حفظ و تعمیق منافعشان باشد.
بنابراین، پرسش اصلی مقاله عبارت است از اینکه «انقلاب‌های صورت‌گرفته در کشورهای غرب آسیا و شمال افریقا پروسه است یا پروژه؟» فرضیه مقاله نیز عبارت است از اینکه برخلاف تصور برخی سیاست‌مداران و نظریه‌پردازان که انقلاب‌های خاورمیانه و شمال افریقا را پروژه‌ای غربی تصور می‌کنند، در بررسی تحولات جدید در جهان اسلام و سقوط دیکتاتورهای جهان عرب، تناقضی گفتمانی وجود دارد؛ گفتمانی معتقد است این خیزش‌ها از درون جوشیده و ریشه در پیشینه اسلامی، واقعیات تاریخی، تمدنی، فرهنگی و اجتماعی این کشورها دارد و به صورت یک پروسه و فرایند است.
گفتمان دیگر ادعا می‌کند تحولات اخیر، پروژه جدید امریکا برای منطقه است. حامیان این دیدگاه معتقدند که این خیزش‌ها را امریکا به طور غیرمستقیم به وجود آورده است تا شکل و ساختار منطقه، کاملاً وابسته و همچنان در جهت حفظ و تعمیق منافعشان باشد.
این تحولات، محصول حوادث تاریخ معاصر این کشورها و به صورت یک پروسه است. نویسنده در این نوشتار با بررسی دلایل مدعیان هر دو گفتمان و با کنکاش در موج جدید بیداری اسلامی که با ویژگی‌هایی چون اسلام‌خواهی، استبدادستیزی و استکبارستیزی همراه بوده، به این نتیجه دست یافته است که این تحولات، ریشه در پیشینه اسلامی، واقعیات تاریخی و تمدنی، فرهنگی و اجتماعی این کشورها داشته و به صورت یک پروسه و فرایند است.
مباحث این کتاب، به منظور شناخت کشورهای اسلامی و موقعیت آن‌ها در جهان، به نگارش درآمده است .در بخش نخست، موقعیت جغرافیایی جزیره‌العرب و پیدایش اسلام بررسی شده و علل پیشرفت سریع مسلمانان در صدر اسلام به بحث گذاشته شده است .در بخش دوم، گستردگی جغرافیایی ممالک اسلامی تشریح می‌شود .نگارنده در این بخش ضمن بررسی ساختارهای جغرافیایی مناطق عمده کشورهای اسلامی، برخی ممالک اسلامی را به گونه‌ای تفصیلی معرفی می‌کند .بنگلادش، اندونزی و مصر از جمله این کشورها هستند .بررسی و ارزیابی ساختارهای جمعیتی و اقتصادی و اهمیت مکانی و ژئوپلتیکی کشورهای اسلامی موضوع بخش‌های سوم و چهارم است .بخش پنجم به مطالعه گذشته پویا و درخشان ممالک اسلامی، اختصاص دارد که طی آن به جلوه‌هایی از عظمت و پویایی ممالک اسلامی در گذشته اشاره می‌شود .
نویسنده در این بخش، از روحیه تساهل و تسامح مسلمانان به مثابه دو عامل مثبت در پیدایش تمدن عظیم اسلامی یاد می‌کند .بخش ششم شامل بررسی دوران رکود و ایستایی ممالک اسلامی است .نگارنده در این بخش مهمترین عوامل درونی و بیرونی پیدایش این دوران را بر می‌شمرد .در بخش‌های انتهایی کتاب نیز از سازمان کنفرانس اسلامی و تاریخچه پیدایش آن به تفصیل سخن به میان آمده است.
