عمادالدین باقی (زاده ۵ اردیبهشت ۱۳۴۱) تاریخ‌دان، فعال حقوق بشر، زندانی سیاسی سابق و روزنامه‌نگار منتقد جناح اصولگرای جمهوری اسلامی ایران است. وی رئیس و بینان‌گذار کمیته دفاع از حقوق زندانیان، از اعضای سابق سپاه پاسداران و نویسنده کتاب درسی تاریخ معاصر دبیرستان‌های ایران در اوخر دهه هفتاد است. کتاب پرفروش او «تراژدی دمکراسی در ایران» و چندین کتاب دیگرش در ایران توقیف شده‌اند.

موضوع این کتاب، شناخت و تحلیل عوامل و زمینه‌های انقلاب است که با "روش تاریخ و منطق جامعه شناختی "صورت گرفته است.نگارنده در بخش اول طی سه فصل به پایه‌های نظری انقلاب اشاره می‌کند و تعاریفی از واژه "انقلاب "و مباحث کلی درباره قوانین و علل تحولات اجتماعی به دست می‌دهد .

وی در بخش دوم نظریه‌های مهم و مطرح درباره "انقلاب "را بازگو کرده بر آن است انقلاب اسلامی را با اصول آن نظریه‌ها تطبیق و تحلیل نماید .در بخش سوم که بخش اصلی کتاب را تشکیل می‌دهد عوامل و شرایط انقلاب ایران در شش فصل بررسی می‌شود:

1 تاثیر مذهب و عوامل مذهبی در انقلاب اسلامی،
2 زمینه‌های فکری انقلاب،
3 عوامل و زمینه‌های اجتماعی انقلاب،
4 عوامل و زمینه‌های سیاسی انقلاب،
5 نقش عوامل و زمینه‌های بین‌المللی،
6 ملاحظاتی چند در تحلیل انقلاب ایران .
صفحات پایانی به نمایه اختصاص یافته است .

انقلاب اسلامی ایران با سطح وسیع و ریشه های عمیق و تمام ویژگیهای خود بعنوان یک پدیده اجتماعی، معلول و محصول عوامل بسیاری است.هر گروهی با توجه به ملاکات فکری و منافع تشکیلاتی خویش، علتی را برجسته تر می نماید و سعی می کند سلسله علل را به آن علت اصلی برگرداند، با توجه به این مطلب است که تبیین زمینه ها و عوامل انقلاب اسلامی مبحث بنیادی و پر مجادله این نوشتار می باشد.

مارکسیست ها شرایط اقتصادی و مرحله تاریخی هر جامعه را زمینه و علت انقلاب می دانند و بطور کلی اینها هستند که نظریات مدونی در باب انقلاب دارند که به انحاء مختلف این تئوریها تاثیر خود را بر تحلیل اغلب نظریه پردازان انقلابها گذارده است.غربیها و فرد گرایان شرایط فکری و فرهنگی را مهم دانسته و برای افراد و نخبگان نقش زیادی در متحول کردن جامعه قائلند.

برای شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز علل زیادی ذکر می شود برخی آنرا عمدتا محصول شرایط بین المللی و خارجی می دانند، بعضی دیگر شرایط و عوامل داخلی و درونی را عمده می کنند، دسته ای بر عوامل سیاسی پای می فشارند، جمعی عوامل فرهنگی را مهم می دانند، گروهی عوامل اقتصادی را پیش می کشند و عده ای مثلا ایده حقوق بشر کارتر و اختلافات صوری او با شاه را مهم می دانند.افزایش درآمد نفت و بهم ریختگی اقتصاد ایران.وابستگی شاه به سیاست ابر قدرت ها رواج فساد، ظلم و دیکتاتوری و...اینها نیز عواملی هستند که در کنار عوامل فوق مطرح باشند.