ترانه های بی هنگام ؛ نگاهی به حاشیه و متن شعرهای تقدیمی احمد شاملو

ترانه های بی هنگام

نویسنده: محمدرضا رهبریان
ناشر: مروارید
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 356
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1386 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

نگاهی به حاشیه و متن شعرهای تقدیمی احمد شاملو

شعرهای تقدیمی در شعر فارسی ریشه‌ای طولانی دارد. یعنی از آغاز شعر دری و با ظهور رودکی، شعرهای تقدیمی از هر نوع اعم از مدیحه، مرثیه، اخوانیه، هجو، مطایبه و نقیضه بوده و تا زمان معاصر، هم‌چنان ادامه دارد. غیر از شعرهای مدحی که به قصد تکدی و دریافت صله سروده شده و بی‌تردید آکنده از دروغ و به دور از صمیمیت و اعتقاد واقعی شاعران ساخته شده است می‌توان از شعرهایی یاد کرد که شاعران به دوستان و دشمنان خویش و تنها به فرمان دل و از سر عواطف درونی خویش تقدیم کرده‌اند. این دست شعرها ویژگی‌هایی دارد که می‌توان آن‌ها را مورد بررسی و نقد قرار داد.

از جمله این که بدون چشم‌داشت و سفارش سروده شده است و به دلیل داشتن عواطف شدید، می‌تواند بیانگر عواطف و احساسات درونی و راستین شاعر باشد. از سرایندگان این نوع شعر می‌توان احمد شاملو شاعر معاصر را نام برد که در شعرهای تقدیمی خویش همواره پربارترین و روشن‌ترین واژه‌ها و معناها را نثار مردان برگزیده‌ی روزگار خویش کرده است.

این شعرها از جمله شعرهای قوی و به کمال اوست و از این رو بازخوانی شعرهای او از این زاویه، آینه‌ای روشن در برابر ذهن خواننده قرار می‌دهد. نوشتار حاضر به بررسی شعرهای تقدیمی احمد شاملو به دو شیوه‌ی کتابخانه‌ای و میدانی اختصاص یافته است.

تقدیم به خانم لرتا
پرده یک سوی می رود:
مرد زندانی(که پشت معجر دیدارگاه استاده، طفلش را تماشا می کند) در زیر لب گویاست:
«کاش زندانی اش می کردند با من لحظه ای، تا من درین زندان ببوسم چشم هایش را!»
مرد مستحفظ که می تابد سبیلش را
به خود آرام می گوید:
«بد نمی شد!»
پرده...

فهرست

• اندر باب شعرهای تقدیمی در متون ادب فارسی
• انسانی که من او را برگزینم
• شیر آهنکوه مردا
• ای پری وار در قالب آدمی
• طرف همه ی شما منم، الف بامداد
• و...