تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران

به کوشش: فرهاد فخرالدینی
ناشر: معین - موزه موسیقی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 480
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1398 - دوره چاپ: 5

مروری بر کتاب

روشی که فرهاد فخرالدینی در کتاب تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران در پیش گرفته است متکی به تحقیقات موسیقی دانان قدیم ایران می باشد. در کنار هم قرار دادن مقام های موجود در ردیف فعلی موسیقی ایران با نظریات موسیقیدانان قدیم ایران نظیر صفی الدین اُرموی و به خصوص عبدالقادر مراغى وجوه مشترک و افتراق موسیقی قدیم و جدید ایران را تا حدودی برای اهل فن روشن خواهد ساخت.

این تحقیقات بر مبنای مقایسه تطبیقی انجام گرفته است، یعنی فواصل نغمات یا درجات دوازده مقام اصلی و شش آواز و شعبات (گوشه های) بیست و چهارگانه موسیقی قدیم ایران با فواصل نت ها یا درجات مقام ها یا دستگاه ها و گوشه های ردیف فعلی موسیقی ایران مقایسه گردیده اند.

 مثال های ارائه شده در کتاب تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران از ردیف های معتبر استادان مسلم موسیقی ایران: موسی معروفی، ابوالحسن صبا، نورعلی برومند و علی تجویدی است که همه آن ها روایتی است از ردیف موسیقی قدیم ایران که به وسیله استادانی نظیر آقا علی اکبر فراهانی، آقا غلامحسین، میرزا عبدالله و آقا حسینقلی نوازندگان تار و سه تار دربار ناصرالدین شاه جمع آوری و ردیف شده اند و از این مجموعه بیشتر به نام ردیف میرزا عبدالله یاد می شود.

کتاب فرم و آفرینش در موسیاین اولین کتاب نویسنده در موضوع تئوری موسیقی است و حاوی یادداشت‌هایش، تجربیات و مطالعات او در باب موسیقی ایرانی از روزگار جوانی تا به امروز می‌باشد. نوشته های موسیقی‌دانان باستان عمدتا به زبان عربی نوشته شده است و به دلیل ماهیت ترجمه، هرچقد یک پژوهشگر کمتر از این آثار استفاده کند، اثر منحصر به فردتری را ارائه ‌خواهد کرد؛ به این ترتیب "فرهاد فخرالدینی" با تالیف کتاب "تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران" که در نتیجه مطالعه وی بر یک اثر فارسی‌زبان از عبدالقادر مراغی، به رشته‌ی تحریر درآمده، خواننده را با یک مرجع متمایز رو به رو می‌کند.
نگارنده بر این باور است که مطالعه کتاب "تجزیه و تحلیل و شرح ردیف موسیقی ایران" علی‌الخصوص برای کسانی که روی موسیقی ایرانی کار کرده‌اند و نواختن ساز را هم بلد هستند، بسیار سودمند خواهد بود.

فهرست

دانستنی‌های ضروری در موسیقی
فواصل موسیقی ایرانی
وزن
ریتم و نحوه‌ی اجرا
ردیف و تاریخچه‌اش
ساز و جایگاه موسیقی
دستگاه‌ها
مقام‌ها
طبقات هفده‌گانه در موسیقی قدیم
خاستگاه آواز
موسیقی ایرانی از قاجاریه به بعد
بداهه‌نوازی و توضیح و بررسی کامل هفت دستگاه موسیقی ایرانی
و...