تاریخ فلسفه در قرن بیستم

نویسنده: کریستیان دولا کامپانی
مترجم: باقر پرهام
ناشر: آگه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 562
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1380 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

مولف در این کتاب ضمن تشریح و گزارش جریان های فکری از ۱۸۸۰ تا عصر حاضر خصلت ویژه هر فکر و جریانی اندیشه ای را به درستی بازگو می کند .
قرن بیستم از دوره های پرحاشیه تاریخ بشر است . قرنی که شاهد دو جنگ ویرانگر جهانی است و جنگهای متعدد دیگر ...قرن بیستم قرن بسیاری از انقلابها است .

کتاب تاریخ فلسفه در قرن بیستم، اثری است که نویسنده در پایان پیشگفتارش درباره‌ی همین اثر گفته که چند بار نزدیک بوده «این کار دیوانه‌وار» را از وسط راه رها کند. با این حال این اثر، به هیچ وجه کارناموفق و ناتمامی نیست. نویسنده به خوبی توانسته از عهده‌ی گردآوری، تدوین و نگارش مطالب برآید. او در ضمن تشریح و گزارش جریان‌های فکر از سال 1880 تا امروز، موفق شده ویژگی بارز هر جریان فکری را به درستی بازنمایی کند.

نثر این کتاب بسیار فشرده، ولی روی هم رفته، منسجم و دقیق است و با تمام این‌ها دشواری چندانی در خوانش و درک مفاهیم برای مخاطب ایجاد نمی‌کند. در این کتاب فلسفه‌های انگلیسی-آمریکایی، در کنار مکاتب و فلسفه‌های اروپایی، جای شایسته‌ی خود را دارند. این اولین بار است که کتابی اروپایی درباره‌ی فلسفه نوشته شده که گزارش‌های مفصل و سودمندی از مکاتب فلسفی انگلیس و آمریکا هم در آن آمده است.

در این کتاب همچنین ماجرای فاشیسم و نازیسم در اروپا و فاجعه‌ی شوآه، یعنی براندازی سیستماتیک و برنامه‌ریزی‌شده‌ی نسل قوم یهود توسط نازیان، به درستی و از مقام حق بسیار مورد تاکید قرار گرفته است. باید دانست که این جریانات سیاسی در شکل‌گیری مدرن اندیشه‌ی بشر بی‌تاثیر نبوده و بارها و بارها از سوی اندیشمندان و فیلسوفان مورد بحث قرار گرفته است.

کامپانی در نوشتن این کتاب سعی کرده انسجامی درونی به مطالب بدهد و میدان مطالعه را به فلسفه به معنای دقیق کلمه محدود کند. بنابراین در اینجا به اطلاعاتی مربوط به علوم انسانی یا اجتماعی مانند زبان‌شناسی، علوم‌شناختی، آداب و رسوم اخلاقی، روان‌شناسی، روان‌کاوی، جامعه‌شناسی، علوم سیاسی، تاریخ، مردم‌شناسی یا انسان‌شناسی برخورد نخواهیم کرد، مگر این که بنا به ضرورت متن، اشاره‌ای به آن‌ها شده باشد.

نویسنده همچنین کوشیده تا از بررسی مباحثی که زاییده‌ی دخالت فلسفه در دیگر حوزه‌های دانش هستند، خودداری کند. در اینجا منظور از این مباحث، موضوعاتی مانند پدیده‌های فیزیکیِ بسیار ریز، طبیعت و عملکردِ حقوق، یا تفسیر آثار ادبی و هنری هستند. او معتقد است که هیچ کس نمی‌تواند درباره‌ی همه چیز حرف بزند، پس خودش را ناگزیر کرده تا در فضایی که بین همه‌ی فیلسوفان قرن بیستم یا دست‌کم در بین بیشتر آن‌ها «مشترک» است، باقی بماند و با پرداختن به موضوعات دیگر، تمرکز خود را در این حوزه از دست ندهد.

نویسنده تنها فیلسوف‌هایی را انتخاب کرده که نوشته‌ها و افکارشان تا حدود زیادی، چهره‌ی این «فضای مشترک» را تغییر داده است. ممکن است اندیشمندان یا آثار بزرگی در قرن بیستم وجود داشته باشد که در این کتاب از آن‌ها صحبتی نشده است، که این مساله به هیچ وجه به معنای نادیده گرفتن یا فراموش کردن آن‌ها نیست. دلیل این سکوت، صرفا این است که وارد کردن این اشخاص و افکار ،خارج از چهارچوب‌های اصلی این کتاب بوده‌اند.

شیوه‌ی بحث از اندیشه‌های این فیلسوف‌ها و چگونگی بیان آن‌ها به انتخاب شخصی نویسنده برمی‌گردد. این شیوه به طور خلاصه بر این اساس قرار دارد که فکرت‌ها از آسمان به زمین نمی‌آیند، یا خودبه‌خود تولید نمی‌شوند. تاریخ این فکرت‌ها هرگز «ناب» نیست. در هر فکرتی نظام‌های علمی، سیاسی یا مذهبی نقش دارند. نویسنده کوشیده تا در این اثر، پیش‌فرض‌های ضمنی نهفته در گفتارهای فیلسوفان را درک و آن‌ها را بیان کند. مثلا کوشیده تا بفهمد روی صحبت این افراد با چه کسانی است، یا زمانی که مفهوم و مساله‌ای تازه را مطرح می‌کنند، با چه کسی به مقابله برخاسته‌اند.

کریستیان دلا کامپینی، دانش آموخته رشته های متعدد علوم انسانی از دانشگاهای فرانسه و ایتالیاست. از میان آثار فراوان او دو کتاب تاریخ فلسفه قرن بیستم و فلسفه سیاست در جهان معاصر از اهمیت بیشتری بر خوردار است. اولویت قائل شدن برای کتاب تاریخ فلسفه قرن بیستم به معنی برتری این کتاب بر فلسفه سیاست در جهان معاصر نیست بلکه اشاره به تنوع آرای فلسفی این کتاب و نگاه آکادمیکش به جریان اندیشه در قرن بیستم دارد.

در نقطه مقابل کتاب فلسفه سیاست در جهان معاصر نوعی طرح موضوع- پرسشگری-انتقاد و بعضا تجویز گونه است و بیش از تاریخ فلسفه، وارد مباحث آمریکایی- اروپایی می شود. الگوهای دلا کامپینی در این کتاب،هموطن منتقد و فیلسوفش. ژاک دریدا و فرانسیس فو کویاما نظریه پرداز شهیر آمریکایی هستند.