تاریخ سلسله سلجوقی

نویسنده: بنداری اصفهانی
مترجم: محمدحسین جلیلی
ناشر: بنیاد فرهنگ ایران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 410
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1356 - دوره چاپ: 1 

کمیاب  - کیفیت :  درحد نو  ؛ فاقد فرمان

مروری بر کتاب 

تاریخ سلسله سلجوقى ترجمه کتاب زبده النصره و نخبه العصره اثر بندارى اصفهانى است که توسط آقاى محمد حسین جلیلى به فارسى درباره تاریخ حکومت سلجوقیان، ترجمه شده است. پس از مقدمه اى، ترجمه کتاب زبده النصره و نخبه العصره بیان شده است.

انوشیروان بن خالد د ۳۲ ق/ ۱۳۸ م وزیر سلطان محمود بن محمد بن ملکشاه و سپس وزیر خلیفه مسترشد، کتابی به نام نفثه المصدور در تاریخ سلجوقیان نگاشت. عمادالدین اصفهانی که برادرزاده او بود، کتابش را با نام نصره الفتره و عصره الفطره... به عربی ترجمه کرد و خود نیز حوادث رساله بعد از انوشیروان را به آن افزود. بنداری زمانی که در دربار دمشق می‌زیست، آن کتاب را برای ملک عادل مختصر کرد. خود او در مقدمه کتاب می‌گوید: چون از گزینش البرق الشامی اثر عمادالدین فراغت یافتم، نصره الفتره او را مطالعه، و این گزیده را از آن استخراج، و کار آن را در ربیع الاول آغاز کردم. ...

در اهمیت تاریخ نفثه المصدور همین قدر بس است که نجم الدین ابولارجاء قمی بر آن ذیل نوشته و از منقطع عهد ایشان تا اواخر همر خویشتن هرجه از نقلب احوال هل روزگا و افاضل و اماثل و وزرراء و امراء ملوک و صدور شنیده است و مشاهده کرده به هریک اشارتی لطف آمیز کند. چون اصل نقثه المصدور اکنون در در دست نیست نمی‌توان در ارزش ادبی آن زاید مبالغه کرد. ولی آن چه مسلم است طوری تحریر شده بوده که کاتبان و مترسلان از آن مایه می‌گرفته‌اند. دلیل این مدعی شهادت نویسنده‌ای چیره دست چون سعد الدین وراوینی است که در شمارش متون ادبی فارسی می‌نویسد: نوعی دیگر چون نثه المصدور ساخته وزیر مرحوم شرف الدین انوشروان خال دکه ذک او بدآن خلود یافت. 

عمادالدین معروف به کاتب اصفهانی نفثه المصدور را به عربی ترجمه کردو بر آن نصره الفتره و عصره الفطره نام گداشت. کتاب عماد نتها ترجمه نیست بلکه وی مقدمه و تکمله و اضافاتی بر نفثه المصدور تعلیق کرده است و در حقیقت تاریخ از سلسله سلجوقی با نقل مطالب نفثه المصدور در سال ۵۷۹ یعنی ۴۷ سال بعد از مرگ انوشروان پرداخته است. 
هم شهری عماد فتح بن علی بنداری که خود از بزرگان فقهاء و ادبای قرن هفتم است و به کتابهای عماد عنایتی مخصوص داشته نصره الفتره و عصره الفطره را در سال ۶۲۳ ه. ق خلاصه نموده و به پادشاه دمشق ملک عیسی ایوبی اتحاف کرده است. 

بندارى زمانى که در دربار دمشق مى‏ زیست، آن کتاب را براى ملک عادل مختصر کرد. خود او در مقدمه کتاب مى‏ گوید: چون از گزینش البرق الشامى اثر عمادالدین فراغت یافتم، نصره الفتره او را مطالعه، و این گزیده را از آن استخراج، و کار آن را در ربیع الاول آغاز کردم. این کتاب نخست در ٨٨٩ م توسط هوتسما در لیدن منتشر شد.

 سپس در ٣٣۶ ق ٩١٨ /م، با عنوان‏ تاریخ ‏دوله آل سلجوق، بدون هیچ گونه مقدمه در قاهره به چاپ رسید. در ۴٧٩ م، محمد عزاوى با حمایت مالىِ «بنیاد فرهنگ‏ایران» دوباره آن را در قاهره منتشر کرد و مقدمه‏اى کوتاه و مفید بر آن افزود. وى نام اصلىِ کتاب را که‏ زبده النصره و نخبه العصره بود، به کتاب باز گرداند.