تاریخ جهان باستان ؛ سه جلدی

تاریخ جهان باستان

نویسنده: آ. فیلیپ اوف , آ. آبراموویچ , آ. کاژدان , نیکولسکی , آ. ژنتبرگ , دی. نودل من , آ. درکنسکی , آ. برگر ,وی. دیاکوف
مترجم: علی همدانی , محمدصادق انصاری , محمدباقر مومنی
ناشر: فردوس
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1264
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1390 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب

تاریخ جهان مجموعه وقایعی است که در طول زمان برای انسان‌های روی کره زمین اتفاق افتاده است. تاریخ انسان باستان با اختراع خط آغاز شده که به صورت مستقل از یکدیگر، در بسیاری از نقاط زمین رخ داده است و امکان ثبت و انتقال خاطرات و تجربیات بشری و راهی برای ارتباط با یکدیگر را فراهم ساخت تا زمینه ساز رشد دانش شود. با این حال درک بهتر تاریخ بشری، نیازمند مراجعه به دوران ماقبل تاریخ است.

تاریخ بشر توسط یک رشته پیوسته و تدریجی از اکتشافات، نوآوری‌ها و اختراع‌ها مشخص شده‌است. همچنین این تاریخ گاه شامل جهش‌ها و انقلاب‌هایی است که دوره‌های جدیدی در تاریخ بشری ایجاد کرده‌اند. انقلاب کشاورزی یکی از این نقاط عطف تاریخی است. بین ۸۵۰۰ تا ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد، در هلال حاصلخیز، انسان شروع به پرورش سیستماتیک گیاهان و حیوانات کرد.

این شیوه زندگی از یک سو به سرعت به مناطق همسایه گسترش و توسعه یافت، و از سوی دیگر به صورت مستقل در نقاط دیگر زمین به وجود آمد تا سرانجام هوشمندترین زندگی‌های یکجانشینی به عنوان کشاورزی در مناطق نزدیک به آب پدید آمد. با گسترش راه‌های ارتباطی میان جوامع و پیدایش مفهوم تجارت و حمل و نقل، این واحدهای کوچک و جداگانه به مرور به یکدیگر پیوسته و واحدهای بزرگتری را تشکیل دادند. چنین رشدی در سایه امنیت نسبی و افزایش تولید ناشی از گسترش کشاورزی ممکن شد.

بررسی منابع اصلی در خصوص تاریخ روم باستان که از سده‌ی سوم میلادی شروع می‌شود، بحث آغازین کتاب را تشکیل می‌دهد. فصل بعدی کتاب شامل جغرافیا و سرگذشت سرزمین ایتالیا پیش از شکل‌گیری امپراتوری روم و مساله‌ی نخستین ساکنان ایتالیای قدیم است. فاصله‌ی سده‌ی دهم تا هفتم پیش از میلاد که نوعی نظام قبیله‌ای در ایتالیا مشاهده می‌شود، محدوده‌ای است که در فصل بعد کتاب به آن پرداخته می‌شود. گذر از وضعیت مادرسالاری به پدرسالاری از ویژگی‌های این دوره است.

فصل بعد به تجزیه‌ی جامعه‌ی طایفه‌ای در رم در سده‌های هفتم و ششم پیش از میلاد اختصاص دارد. وضع دشوار رم در مناسبات خارجی نخستین دوران‌های استقلال (500 تا 350 ق م)، جامعه‌ی جنگی رم و خلقیات آن، اضمحلال بقایای نظام طایفه‌ای در رم و صورت‌بندی جامعه‌ی طبقاتی و دولت از مطالب فصول بعدی کتاب به شمار می‌رود. در کتاب هم‌چنین به پیروزی در ایتالیا و صورت‌بندی کنفدراسیون رم ایتالیا، جنگ‌های داخلی این سرزمین و پیکار میان رم و کارتاژ برای تسلط بر مدیترانه‌ی غربی (جنگ‌های پونیک) اشاره می‌گردد. نبرد مردم با بقایای سلوکیان در یونان، آسیای صغیر و سوریه، سرکوب جنبش‌های آزادی‌بخش ملی و تحکیم سلطه‌ی رم بر سراسر مدیترانه و پیشرفت‌های این امپراتوری در سده‌های سوم و دوم قبل از میلاد بخش‌های دیگری از کتاب را به خود اختصاص داده است. 

در ادامه انقلاب فرهنگی در رم در پایان سده‌ی سوم و آغاز سده‌ی دوم و هم‌چنین جنبش‌هایی چون جنبش‌های انقلابی بردگان در سیسیل، پرگام و بوسفور و جنبش دموکراتیک در رم (90,150 ق.م) بررسی می‌شود. فصل‌های جداگانه‌ای از کتاب نیز به آغاز دیکتاتوری نظامی برده‌دار سیلا، بحران رژیم جمهوری و سقوط جمهوری رم که به دیکتاتوری سزار انجامید، اختصاص داد. در فصلی مستقل نیز به فرمانروایی اگوست و سیاست‌های داخلی و خارجی وی اشاره می‌شود.

بررسی تمدن رم در پایان عصر جمهوری، استحکام نظام مونارشی در عصر جانشینان اگوست چون تیبر، کالیگولا، کلود و نرون، جنگ‌های داخلی و وضعیت امپراتوری روم در زمان خاندان فلاوین‌ها و آنتونین‌ها، مناسبات اجتماعی و اقتصادی در سده‌ی دوم میلادی، سقوط فرهنگی، پیدایش مسیحیت و بحران‌های منجر به پایان امپراتوری روم غربی از دیگر مطالب کتاب به شمار می‌روند. 

اضافه تولید محصولات کشاورزی به مرور افزایش تقسیم کار، بالا رفتن سطح آسایش، و توسعه شهرها و در نتیجه تمدن‌ها را ممکن ساخت. پیچیدگی رو به رشد جوامع انسانی سیستم‌های حسابداری را غیرقابل اجتناب ساخت؛ چنین نیاز و تکاملی سبب اختراع خط و آغاز نوشتن انسان شد. اختراع تقریباً هم‌زمان و مستقل از یکدیگر خط در نقاط گوناگون زمین سبب شده تا بسیاری از این نقاط خود را «گهواره تمدن» بشری بخوانند.

تمدن‌ها در آغاز و به ناچار در نزدیکی رودخانه‌ها گسترش یافتند. ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، اولین تمدن‌های خاور میانه در منطقه بین‌النهرین (حدفاصل رودخانه‌های دجله و فرات)، اولین تمدن مصری در ساحل رودخانه نیل و دره ایندوس، و در نهایت اولین تمدن‌های چینی در امتداد رودخانه‌های بزرگ چین پدید آمدند.

تاریخچه جهان معمولاً تقسیم می‌شود به:
عهد عتیق: خاورمیانه باستانی، دوران کلاسیک حوضه دریای مدیترانه، چین و هند باستان تا حدود قرن ۶ میلادی
قرون وسطی: از قرن ۶ تا قرن ۱۵ میلادی
دوران پیش مدرن: که شامل رنسانس در اروپا بوده و از قرن ۱۶ تا حدود سال ۱۷۵۰ میلادی است
عصر مدرن: از عصر روشنگری و انقلاب صنعتی اروپا در سال‌های ۱۷۵۰ تا کنون

فهرست

جلد اول: شرق
جلد دوم: یونان
جلد سوم: رم