تاریخ ایران از زمان باستان تا به امروز

نویسنده: ا. آ. گرانتوسکی , م. آ. داندامایف
مترجم: کیخسرو کشاورزی
ناشر: پویش
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 654
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1361 - دوره چاپ: 3

کمیاب - کیفیت : درحد نو

مروری بر کتاب

از زمان باستان تا به امروز

کتاب حاضر را 6 تن از تاریخ نگاران نامدار شوروی نوشته اند.و چه بسا مخاطبان علاقمند به تاریخ با پتروشفسکی آشنا هستند.نویسندگان برای نوشتن فصول این کتاب،از منابع تاریخی و اسناد گوناگون آثار باستانی،تاریخ های مدون جدید و قدیم بهره برده اند.

خوشبختانه این مورخان بر خلاف بسیاری از مورخان تنگ نظر،دچار تعصب ها و غرض ورزی های معمول نگشتند،و ضمن نگارش این اثر حقایقی از زندگی اقتصادی ،اجتماعی و سیاسی مردم ایران،را بدست آورده و صرفنظر از چهره های «نامدار» سیاسی ،وضع جوامع ایرانی را از لحاظ تاریخی در زمان ها و مکان های گوناگون روشن ساخته اند و به دلیل جامعیت اثر اطلاعات بسیار خوب و مستندی را چه برای تاریخ خوان حرفه ای و چه برای مخاطبان عادی تاریخ فراهم می کند.

کتاب "تاریخ ایران" به عنوان کتاب درسی برای دانشجویان دانشگاه‌ها و مدارس عالی تدوین شده است. نویسندگان این کتاب بر این عقیده‌اند که این اثر می تواند مورد بهره‌برداری استادان دانشکده ها و مدارس قرار گیرد و حتی همه علاقه‌مندان به تاریخ ایران می توانند از آن بهره‌مند شوند.

اين كتاب مشتمل بر 32 بخش است كه در 4 عنوان كلى، ایران باستان، ایران قرون وسطى، ایران عصر جديد و ایران زمان معاصر تقسيم‌بندى شده است. در بخش «ایران باستان» نتيجه پژوهش‌هاى علمى درباره آثار به دست آمده از مناطق مسكونى‌اى كه انسان‌ها مسكن داشته‌اند، نظام اجتماعى‌اى كه بر جامعه‌هاى آن زمان حكمفرما بوده، پيدايش روابط طبقاتى و نخستين حكومت‌هایى كه در اين سرزمين پديد آمده‌اند، بررسى شده است.

قسمت عمده اين بخش به نخستين حكومتى كه در جهان پديد آمده، يعنى دولت هخامنشى اختصاص دارد. در زمان هخامنشيان و جانشينان اين دولت پس از استيلاى اسكندر؛ يعنى دولت سلوكيه‌هاى مقدونيه، دولت پارتى و دولت ساسانى، طبعا روابط توليدى بر مبناى برده‌دارى بوده و به موازات آن در برخى ناحيه پارس نخستين مركز حكومت‌هاى هخامنشيان و ساسانيان ایران باستان بود، مناطق روابط زندگى اشتراكى محفوظ مانده است.

در دوران باستان ضمن مقايسه با كشورهاى ديگر، ایران از پيشرفته‌ترين حكومت‌ها به شمارمى‌رفت؛ اما تاخت و تاز ويران‌گرانه بيگانان، جنگ‌ها و ستيزهاى پيوسته ميان فئودال‌ها، هجوم‌هاى غارت‌گرانه و نابود كننده بى‌شمار عشاير كوچ‌نشين به مردم شهر و روستا، به نابودى و ويرانى شهرها و روستاها در قرون وسطى منجر شد.در دوران باستان ضمن مقايسه با كشورهاى ديگر، ایران از پيشرفته‌ترين حكومت‌ها به شمار مى‌رفته است.

با پيدايش پيشرفت در روابط فئودالى در دولت ساسانى، دوره «تاريخ ایران باستان» پايان مى‌يابد و دوره «ایران قرون وسطى» آغاز مى‌شد كه ويژگى مهم اين دوره قدرت گرفتن روابط فئودالى و به موازات آن حفظ روابط پيشين؛ يعنى نظام برده‌دارى در برخى از مناطق كشور است.در دوران «عصر جديد»، هنگامى كه در ميان ملت‌هاى اروپايى پيشرفت تاريخى ادامه داشت و روابط بورژوازى در آن كشورها برپا مى‌شد، ایران ناتوان نتوانست در برابر تجاوز كشورهاى سرمايه‌دارى ايستادگى كند و به كشورى نيمه مستعمره تبديل شد. از ويژگى‌هاى دوران «ایران معاصر» استقرار تدريجى روابط سرمايه‌دارى، شكل گرفتن طبقه كارگرى و تاثير بى‌چون و چراى اين طبقه در زندگى سياسى كشور، پيكار نيروهاى پيشرفته دموكراتيك عليه امپرياليست‌هاى بيگانه است.

رشد چشم‌گير ایران در پيشرفت صنايع، فلزگذارى و صنعت نفت، ایران را از يك كشور كشاورزى، به كشور كشاورزى صنعتى تبديل كرده است. نويسندگان اين كتاب ا.آ. گرانتوسگى و گ.آ. كاشلنكو نامزد علوم تاريخ، م.آ داندامايو دكتر علوم تاريخ، پرفسور اى.ب. پتروشفسكى نگاشته شده است. نويسندگان براى نوشتن مطالب اين كتاب از نوشته‌هاى تاريخى شوروى، اروپاى باخترى و خود ایران مايه گرفته‌اند. اين اثر كه نخستين كوشش در زمينه ادبيات شوروى به زبان روسى است و كيخسرو كشاورزى آن را ترجمه كرده است، به عنوان كتاب درسى براى دانشجويان دانشگاه‌ها و مدارس عالى تدوين شده است.

ایران، داراى تمدن بسيار كهن است و به موجب نظريه‌هاى دانشمندان و نوشته‌هاى علمى، نام ایران از قبيله باستانى كه خود را "آريا" ناميده گرفته شده و سرزمينى كه اين قبيله در آن ساكن بودند، "آريان" نام داشته است.در اروپا و امريكا تا پيش از سال‌هاى 30 سده بيستم، كشور ایران را "پرس" مى‌ناميدند. اين نام وسيله يونانيان باستان به اين كشور داده شد و آن را از نام منطقه‌اى در جنوب باخترى ایران به نام "پارس" گرفته‌اند.ناحيه پرس نخستين مركز حكومت‌هاى ایران باستان؛ يعنى هخامنشيان و ساسانيان بود و از اين پس در جهان باستان، در بيزانس، و سپس اروپا، امريكا و ديگر مناطق نام "پرس" را براى اين كشور به كار مى‌بردند، ريشه اين نام از واژه ایرانى باستانى پارس گرفته شده است.

مهم‌ترين رويداد آغاز قرن بيستم در ایران، انقلاب بورژوازى و ضد امپرياليستى بود، اين انقلاب در پى انقلاب 1905 روسيه در ايرن پا گرفت و بى‌گمان رويدادهاى روسيه اثر فراوانى روى جنبش مردم ایران گذاشت.دوران ایران معاصر پس از انقلاب كبير سوسياليستى در روسيه، آغازمى‌شود. اين رويداد تاريخ بشرى را از بنياد دگرگون كرد. انقلاب اكتبر در عين حال كه كوبنده‌ترين ضربه‌ها را بر پيكر سيستم‌هاى امپرياليستى جهان، به ويژه استعمارگران وارد كرد، موقعيت ملت‌هاى خاور از جمله ایران را نيرو بخشيد و آن‌ها را در پيكار ضدامپرياليستى و آزادى شان توان بخشيد.

آخرين بخش كتاب سياست خارجى ایران و روابط شورورى ایران در مرحله تازه نام دارد كه در آن به روابط ایران با كشورهاى پيشرفته سرمايه‌دارى، كشورهاى در حال رشد و كشورهاى عربى، روابط ایران و شوروى و روابط ایران با كشورهاى سوسياليستى و اروپاى خاورى پرداخته شده است.كتاب "تاريخ ایران" به عنوان كتاب درسى براى دانشجويان دانشگاه‌ها و مدارس عالى تدوين شده است. نويسندگان اين كتاب بر اين عقيده‌اند كه اين اثر مى‌تواند، مورد بهره‌بردارى استادان دانشكده‌ها و مدارس قرار گيرد و حتى همه علاقه‌مندان به تاريخ ایران، مى‌توانند از آن بهره‌مند شوند

فهرست

• از هم پاشیدن نظام اشتراکی اولیه.دولت ایلام:

1-غارهای قدیمی شکارچیان ایرانی
2-گذار به سوی اقتصاد کشاورزی - دامداری در ایران،پیشرفت اجتماعی و اقتصادی در باختر ایران
3-گسترش جامعه کشاورزی - دامداری در ایران....

• فرامانروایی مانی ها.دولتهای ماد.ایران در پایان هزاره دوم تا اواسط هزاره یک:

1-ایران باختری در آستانه تاخت و تاز آشوریها و اورارت ها
2-تاخت و تازه آشوریها و اورارتی ها در ایران
3- پادشاهی مانی ها
4-ایلام در نیمه نخستین سده های هزاره یکم

• و ....