تاریخ ارتش ایران ، از هخامنشی تا عصر پهلوی

تاریخ ارتش ایران

نویسنده: غلامرضا علی بابایی
ناشر: آشیان
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 479
اندازه کتاب: رقعی گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1382 - دوره چاپ: 1

کمیاب : کیفیت : نو

مروری بر کتاب

تصاویر گلاسه

از هخامنشی تا عصر پهلوی

در این کتاب سعی شده است تا ساختار ارتش در دوره‌های گذشته به استناد مدارک نسبتا محدود تشریح شده و چگونگی شکل‌گیری تحولات نظام در سده‌های اخیر با بیانی ساده در اختیار خواننده‌ی علاقمند قرار گیرد.تشکیل قشون متحدالشکل و انحلال قوای رنگارنگ توسط رضاشاه یا سردار سپه، بخش مهمی از این کتاب را تشکیل می‌دهد.

در این قسمت نیز کوشش بر آن بوده است تا به یاری نوشته‌های منتشر شده در سال‌های اخیر، علل فروپاشی ارتش در شهریور 1320 شمسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.تشکیل مجدد نیروهای سه‌گانه در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم و چگونگی تکوین آنها و در نهایت فروپاشی ارتش شاهنشاهی در بخش پایانی کتاب مورد بحث قرار گرفته است.

تاریخ نظامی ایران قدمتی بسیار طولانی داشته‌است و همواره دارای پیروزیهای ارزشمندی بوده‌است به گونه‌ای که دارای فرهنگ و تمدن نظامی مستقل بوده‌است. امپراتوری هخامنشی (۵۵۹ تا ۳۳۰ سال قبل از میلاد)، اولین امپراتوری ایرانی بود که توانست به قسمت‌های بزرگی از منظقه حکومت بکند. در این دوره ایران یک ارتش ملی داشت که تعداد سربازان آن در حدود ۲۲۰۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰۰ نفر بود و علاوه بر آن کشورهای هم پیمان و مستعمره ایران، دارای ده‌ها هزار سرباز بودند.

همچنین آرایش جنگی سپاه به صورت قلب و جناحین و ذخیره اولین بار توسط کوروش کبیر ابداع شد. کوروش با جمع‌آوری سربازان نخبه، گارد جاویدان را بوجود آورد که شمار سربازان آن به ده هزار نفر می‌رسید که همه جا شاهنشاه را همراهی می‌کردند. وسعت ایران در دوران هخامنشی (۵۰۰ سال قبل از میلاد) ارتش ایران در آن زمان به تقلید از مادهابه هنگهایی هزار نفره تقسیم می‌شد که به هر یک، هنگ یا هزاربام می‌گفتند.

به فرمانده هر هزاربام، هزارپتیش (هزاربد) می‌گفتند. به هر ده هزاربام، یک لشکر می‌گفتند. مشهورترین لشکر آن دوره که به عنوان لشکر آماده باش شخص شاهنشاه تلقی می‌شد، لشکر جاودان نام داشت. کوچکترین واحد تقسیمات ارتش هخامنشی، داتابا بود؛ داتابا از ده مرد مسلح تشکیل می‌شد. به مجموع ده داتابا، یک صاتابا می‌گویند و در حقیقت یک صاتابا از صد سرباز مسلح تشکیل می‌شد. هر هزاربام هم از ده صاتابا تشکیل می‌شد.