برخورد تمدن ها و بازسازی نظم جهانی

نویسنده: ساموئل پی. هانتینگتون
مترجم: محمد علی حمید رفیعی
ناشر: دفتر پژوهش های فرهنگی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 518
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1378 - دوره چاپ: 1

کیفیت : نو ؛ 

مروری بر کتاب

در تابستان سال 1993، ساموئل هانتیتگتون پژوهشگر و اندیشمند معروف آمریکایی، طی مقاله ای با عنوان "برخورد تمدنها" جنجالی براه انداخت که تا سه سال ادامه داشت. نظریات و واکنشهای متفاوتی از سراسر جهان نسبت به وی ابراز شد که برخی را کنجکاو و برخی خشمگین و هراسناک و برخی دیگر را متحیر ساخت.

از مقولاتی که هانینگتون در این نوشتار به بررسی و تبیین آن بر آمده چنین نتیجه‌گیری می‌کند :
برخورد تمدن‌ها بزرگ‌ترین خطری است که صلح جهانی را تهدید می‌کند و نظم جهانی مبتنی بر تمدن‌ها مطمئن‌ترین حفاظ در برابر جنگ جهانی است . وی در این کتاب بر آن است با تفسیری از روند تکامل سیاست جهانی پس از جنگ سرد, الگویی مناسب برای بررسی سیاست جهانی فراهم آورد .

در بخش نخست کتاب، نویسنده به مرحله نوین در سیاست جهانی پرداخته و با اشاره به مساله تبلیغات و هویت فرهنگی و اهداف آنها، عنوان می نماید که فرهنگ و هویت فرهنگی که به طور کلی هویت تمدنی به شمار می روند، به عنوان مبنای انسجام و از هم گسیختگی و کشمکش در جهان پس از جنگ سرد محسوب می شود. همچنین با مرتبط ساختن مساله قطبهای مختلف با تمدنهای مختلف، با ذکر مثالی درباره ضرورت وجود این اختلافات در حال حاضر، چنین می گوید: هرقدر که نقشه ای دربرگیرنده جزئیات بیشتری باشد، واقعیتهای کاملتری را مشخص خواهد نمود، ولی نقشه ای که غرق در جزئیات باشد، مفید مقاصد بسیار نخواهد بود. نویسنده با طرح این مثال، اضافه می کند: در موضوع دیگر ما نیاز به نقشه ای داریم که واقعیت را به تصویر کشیده و در عین حال به صورت ساده آن را ارائه دهد، به طوری که ما را به هدفمان نزدیک کند....

نویسنده کتاب در فصل دوم پیرامون روند تمدنها در طول تاریخ و امروز معتقد است که تاریخ بشریت همان تاریخ تمدنهاست و به هیچ وجه نمی توان آن را با مفهوم دیگری بکار برد. نویسنده با تفاوت قائل شدن میان دو ماهیت تمدنها می گوید: تفاوتهایی بین تمدن به صورت مفرد و تمدن به صورت جمع وجود دارد. اندیشمندان فرانسوی با پی بردن به مفهوم تمدن در مقابل مفهوم بربریت در قرن نوزدهم، آن مفهوم را متحول ساختند; زیرا جامعه متمدن با جامعه ابتدایی تفاوت دارد و آن جامعه در جایی استقرار داشت و شهرنشین و با سواد بود نه بی سواد. اگرچه مفهوم تمدن به عنوان معیار داوری مؤلف در قبال جوامع به شمار آمده و پی بردن به این معیار را نیز به اروپاییان قرن نوزدهم نسبت می هد، ولی بر فقدان این معیار (تمدن) از هرگونه تنوع واهمیت نداشتن مفاهیم دیگر خارج از مفهوم غرب در خصوص تمدن تاکید می ورزد.

فهرست

مفهوم تمدن‌ها
مسئله تمدن جهاني
رابطه ميان قدرت و فرهنگ
تغيير توازن قواميان تمدن‌ها
بومي‌گرايي فرهنگي در جوامع غير غربي
ساختار سياسي تمدن‌ها
برخوردهاي ناشي از جهانگرايي غربي
نوزايي تمدن اسلامي و دعاوي مسلمانان
و....