انقلاب

نویسنده: هانا آرنت
مترجم: عزت الله فولادوند
ناشر: خوارزمی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 404
اندازه کتاب: رقعی زرکوب - سال انتشار: 1397 _ 1377 - دوره چاپ: 4 _ 2

مروری بر کتاب

هانا آرنت در کتاب خود "انقلاب" چشم انداز خود را بسوی تاریخ مدرنیته می‌گشاید، اما نه با این پرسش شناختی که چگونه جوامع غربی از سنت تاریخی خویش گسستند، بلکه او در این کتاب بدنبال ردپای آزادی سیاسی می‌رود، که از زمان انقلابهای سده هجدهم تاریخ دوران جدید را همراهی می‌کند.

تاملات آرنت در باره عناصر مثبت مدرنیته در مقالات متعدد او بازتاب یافته‌اند. در ادامه مقالاتی زیر نام "میان گذشته و آینده" ،‌ هانا آرنت با همان روش کتاب "انقلاب" را می‌نویسد. این کتاب نه یک تاریخ کامل انقلابهاست و نه بررسی نظریه‌های انقلاب. در این کتاب نه سنجه‌های تطبیقی ساختاری پژوهش می‌شوند و نه روند حرکت نمونه‌وار انقلابها بدست می‌آیند و نه این کتاب یک بررسی تاریخ اجتماعی در باره پیش زمینه‌ها و پیش شرط‌های یک انقلاب و یا بخت پیروزی و شکست انقلاب خوانده می‌شود.

بلکه هدف اصلی و اساسی هانا آرنت در این کتاب یافتن "روح انقلاب" و نوشتن "آرمان" انقلاب از نظر تاریخ اندیشه‌ها و بیرون آوردن پدیده انقلاب از ژرفای تاریخ و نوشتن آن با واژگان است، بگونه‌ای که درخشش این پدیده در تاریخ دوران مدرنیته مشخص شود. بنظر آرنت هدف اساسی اینست که برای ما روشن شود که یک انقلاب در واقع چیست و چه چیزی پدیده انقلاب از سویی برای انسانها و عرصه سیاست دربردارد و از سوی دیگر زیستن در جهانی که زاده انقلابهاست و بوسیله انقلابها به لرزه در آمده است، چه معنایی می‌دهد؟

بنظر آرنت پدیده انقلاب را نمی‌توان با تاریخ خود انقلاب توضیح داد، همچنانکه هیچ رویدادی را نمی‌توان از تاریخ خودش نتیجه گیری کرد، بلکه این پدیده را می‌توان از آن لحظه تاریخی بیرون کشید که این پدیده بگونه کامل پیدا می‌شود و شکل قطعی و نهایی خود را می‌یابد. بدین ترتیب این امر دلیل اساسی است که آرنت توجه خود را بطور کامل به انقلابهای آمریکا و فرانسه اختصاص می‌دهد و متمرکز می‌کند. تمامی انقلابهای پس از آن، بویژه انقلاب روسیه، بنظر آرنت ویژگی‌هایی را دارا هستند که بیشتر به زوال پدیده انقلاب یاری رسانده‌اند تا اینکه در ادامه آن سنت‌ها باشند.

کتاب "انقلاب"‌ هانا آرنت یک پدیده شناسی آزادی سیاسی و مملو از نقل قول‌های تاریخی است که البته از نظر اصالت کار آرنت به پای کتاب دیگرش "سرشت و سرچشمه فرمانروایی تمامیت خواه" نمی‌رسد، اما کتاب "انقلاب" مجموعه‌ای از نظریات هانا آرنت را در باره پرسش‌هایی مانند حقوق بشر و گوهر آزادی و یا نقش اشرافیت فرانسه در شکلگیری جامعه مدرن در برمی‌گیرد که او در دهه‌های چهل و پنجاه سده بیستم خود را با آن مشغول کرده بود. بیشتر استدلال‌های هانا آرنت در کتاب "انقلاب" را می‌توان نزد توکویل و یا منتسکیو یافت.

اصالت اصلی این کتاب اما در الگو و تقسیم بندی کتاب و همچنین نظر آرنت در باره دمکراسی شورایی و مستقیم در پایان آنست. برای مثال این کتاب از سوی اریک جی.‌هابس باوم تاریخدان آمریکایی مورد انتقاد شدیدی قرار گرفت و‌هابس باوم در این انتقاد گوشزد می‌کند که کتاب "انقلاب" هانا آرنت رویدادهای ویژه تاریخی پدیده انقلاب را در نظر نمی‌گیرد، بلکه خواست اساسی آرنت تشریح ایده‌های عمومی و تفسیر آنهاست.

اگرچه بنظر‌هابس باوم هانا آرنت بخود زحمتی نمی‌دهد که پدیده شناسی تاریخی را برمبنای یک طرح نمونه وار انقلابهای پیروزمند استوار کند، اما بنظر من چنین انتزاعی نزد آرنت نتیجه بخش می‌آید که در زیر برشمرده خواهند شد...