امید در کام نومیدی ، تحول طنز و شعرنوگرایی فریدون توللی

امید در کام نومیدی

نويسنده: مهدی پرهام
ناشر: آبی
زبان كتاب: فارسی
تعداد صفحه: 448
اندازه كتاب: رقعی - سال انتشار: 1383 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : نو

مروری بر کتاب

تحول طنز و شعرنوگرایی فریدون توللی؛ برگشتی از نوگرایی به سنت‌گرایی

در این کتاب دکتر 'مهدی پرهام', 'فریدون توللی' را معرفی و زندگی‌نامه سیاسی و ادبی او را معرفی می‌کند و نشان می‌دهد که توللی چگونه از ارتجاع سرخ برید و به صف ملیون پیوست و چگونه طنز نوگرای ادبیات فارسی معاصر را پایه نهاد. 

...راهی منزل شدم تا در کنار مادرم باشم وقتی به خانه رسیدم دیدم به لطف خدا با آرامش خوابیده و هنوز مسکن مورفین در بدنش است که دردی احساس نمی‌کند سپس پدرم را دیدم که در حال نماز خواندن و راز و نیاز با خداست و خالصانه اشک می‌ریخت من هم رفتم به اتاقم و وضو گرفتم و دو رکعت نماز به نیت شفای مادرم خواندم و در نهایت سر بر سجده گذاشتم و عاجزانه گریه می‌کردم سپس بعد از نماز کمی آرامش گرفتم و به خود مسلط شدم بر روی تخت خود دراز کشیدم و ناخواسته افکارم به سوی حکمت خدا و عدالت و رحمانیت او رفت و به خداوند گفتم:
«حکایت این دنیای فانی و زودگذر که همه ما باید روزی به واسطۀ مرگ، دنیا را باید ترک کنیم در چیست؟ خدایا تو خودت گفته‌ای که همیشه یار و یاور مومنانت هستی پس خواهش می‌کنم مادر مرا هم نجات بده.»...

شهریور 1320 از بسیاری جهات موجب دگرگونی در ایران شد. آزادی نسبی که با برافتادن حکومت دیکتاتوری بر فضای کشور حاکم گردید, به برآمدن فعالیت‌ها و احزاب سیاسی انجامید و در کنار آن ادبیات و هنر جانی تازه گرفت. فریدون توللی از چهره‌هایی بود که هم در جبهه سیاست و هم در جبهه شعر و ادب در آن روزگار شاخص شد.

او که همرزم حزب توده بود, پس از اوجگیری نهضت ملی از آن حزب برید و به جرگه طرفداران دکتر مصدق رهبر نهضت ملی و نیروی سوم خلیل ملکی پیوست و زندگی و شعر خود را یکسره در خدمت مبارزات استقلال طلبانه و آزادی خواهانه ملت ایران نهاد...

فریدون توللی در شیراز به دنیا آمد. پس از پایان دوره آموزش های دبستانی و دبیرستانی در این شهر، وارد دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۲۰ در رشته باستان‌شناسی دانشکده ادبیات این دانشگاه فارغ التحصیل گردید. سپس به کار باستان شناسی روی آورد و تا مرداد ۱۳۳۲ چندی رئیس ادارهً باستان شناسی استان فارس بود. توللی، پس از شهریور ۱۳۲۰ وارد فعالیت‌های سیاسی شد و به نوشتن مقالات سیاسی در نشریات حزب توده و مجموعه سیاسی طنزآمیزی با نام «التفاصیل» پرداخت.

توللی پس از کودتای ۲۸ مرداد از فعالیتهای سیاسی دست شست و در کتابخانهً دانشگاه پهلوی شیراز به کار مشغول شد.توللی زبانی توانا دارد و در ساختن تعبیر های شاعرانه و خلق ترکیبات و کاربرد الفاظ و موسیقی کلام در میان شاعران معاصرش کم نظیر است.

    بَلَم آرام چون قویی سبکبال
به نرمی بر سر کارون همی رفت
به نخلستان ساحل، قرص خورشید
ز دامان افق بیرون همی رفت
شفق،بازی کنان در جنبش آب
شکوه دیگر و راز دگر داشت
به دشتی پر شقایق باد سرمست
تو پنداری که پاورچین گذر داشت
جوان پارو زنان بر سینۀ موج
بلم می راند و جانش در بلم بود
صدا سر داده غمگین در ره باد
گرفتار دل و بیمار غم بود:
«دو زلفونت بود تار ربابُم
چه می خواهی از این حال خرابُم
تو که با مو سر یاری نداری
چرا هر نیمه شو آیی به خوابُم»
درون قایق از باد شبانگاه
دو زلفی نرم نرمک تاب می خورد
زنی خم گشته از قایق بر امواج
سر انگشتش به چین آب می خورد
صدا ، چون بوی گل در جنبش آب
به آرامی به هر سو پخش می گشت
جوان می خواند سرشار از غمی گرم 
پس دستی نوازش بخش می گشت