از تصویر تا اسطوره

از تصویر تا اسطوره

نویسنده: الویه بونرو
مترجم: حسن فروغی , ابراهیم قیصری
ناشر: پژواک
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 464
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1390 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

مصور

ایران در ادبیات و اندیشه‌ فرانسوی قرن هجدهم

 ذهن غربی‌ها همچنان اسرارآمیز است. راویانی با انگیزه‌های گوناگون تصویرهایی متفاوت از ایران به اتاق اندیشه خود آویخته‌اند: از سرزمینی با زیبایی و لذات افسانه‌ای با مردمانی میهمان‌نواز که پاریسی‌های آسیا لقب یافته‌اند گرفته تا کشوری گرم و خشک با پادشاهانی خونریز و درباری دلقک‌مآب و مردمی تنبل و قسی‌القلب که مصیبت بر آن می‌بارد.

ایران مدت‌ها برای افرادی چون موران و مارکوپولو نماد کلمه‌ی پر معنای سفر بود. برای سیاحان و نویسندگانی چون گالان، پی‌یر لوتی و بارس این کشور قلب شعر و خیال پردازی است. در آغاز عصر رنسانس، سیاحان و مورخان زیادی به سوی این کشور افسانه‌ای کشیده می‌شوند.

مینیاتورهای باشکوه، قالی‌های نفیس و تزئینات حکاکی شده مبین مهارت و تجربیاتی است که تقریباً با آنجه سیاحانی چون دو لاواله، کورنلی لوبروین، شاردن و گوبینو گزارش کرده‌اند تفاوت اساسی ندارد. هر دوره‌ای با زبان خاص خویش ایران را توصیف می‌کند و از این کشور استقبال یا آن را محکوم میکند.

مؤلّف به شرح روایات و افسانه و واقعیاتی پرداخته که مربوط به دو چهره مثبت و منفی ایران در آغاز این قرن است؛ توصیفی که باعث جذّابیت و دلفریبی ایران از یک سو و ایجاد رعب و وحشت از سوی دیگر می‌شود.

پیام اصلی کتاب حاضر این است که در ذهن و اندیشة فرانسویان تا قرن هجدهم و در طول این قرن، تصویر دو گانه‌ای از ایران وجود دارد که مبتنی بر دریافتی کلّی، افسانه‌ای، تاریخی، مذهبی و گاه عینی است و فیلسوفان این قرن تلاش می‌کنند تا به این تصویر، بعد علمی و فلسفی بدهند و به خصوص ابعاد منفی این تصویر را که ریشه در افکار خصمانة قومی (ترک و عرب) و تعصّبات قرون وسطایی مذهبی (مبلّغان کاتولیک) دارد، از اندیشة فرانسویان بزداید و با روش علمی و مستند و تحلیل فلسفی، برای ارتقای سطح دانش و فرهنگ فرانسوی و جهانی، به ترویج ابعاد مثبت فرهنگ و تمدّن بر عظمت ایران اسلامی بپردازد.

کتاب، شرح و روایت داده هایی است که در نگاه اول و سطحی ممکن است شبهه انگیز بنماید. از «جنگ صلیبی شرقی» سخن می گوید که کلیسای کاتولیک پرچمدار آن است و تمام غیرمسیحیان را «کافر» می انگارد و علیه آنان به مبارزه بر می خیزد. لذا طبیعی است که در این بحث از ایرانیان مسلمان و آیین آنان با صفات حسنه یاد نمی شود. اما در بخش های بعدی با تحلیل های انتقادی سیاحان عقل گرا و اندیشمندان و فلاسفه ی این قرن با آن مبارزه خواهد شد.

فهرست

اعتراضات
توصیه به همزیستی در کنار ایرانیان و مسلمانان و پرهیز از نفرت و دعوت به تحمل یکدیگر
ستیزه جویی فیلسوفان علیه نگاه خصمانه به ایران
تلاش و مبارزه ی فیلسوفان برای محو ترس از ایران و اسلام
افشای نیروهای ارتجاعی و متعصب مسیحی
بازآموزی غرب به دست ایرانیان
ترویج اندیشه ی «غیر»
و...