ابر دلباخته

ابر دلباخته

نویسنده:  ناظم حکمت
مترجم : غلامحسین فرنود , علی کاتبی
ناشر: دنیا
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 32
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1354 - دوره چاپ: 2

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب

مصور ؛ نقاشی

حکمت از جوانی به واسطه شرکت در جنگ، با زندگی نکبت‌بار زنان و گرسنگی و بیماری کودکان در سایه شوم جنگ آشنا شده بود، تا پایان زندگی نتوانست این صحنه‌ها را از یاد ببرد. در آثار او توجه به زندگی این قشر همواره دیده می‌شود؛ گویی او گاه در آثارش از زندگی این مردم بی‌پناه الهام می‌گیرد. از این وجه می‌توان «افسانه ابر دلداده» را نمونه‌ای از تأثیرپذیری او از چنین تجربیاتی دانست. نویسنده گویی تلاش دارد تا با استفاده از زبان رمز و تمثیل، کودکان سرزمین خود را به مبارزه با ظلم و به دست آوردن حق خود تشویق می‌کند.

یکی از نکات جالب در این داستان ، روایت داستان از گذر نواهای نی است. «نی» در ادبیات عموماً نقش رمزی دارد که ضمیر افراد و موضوعات پنهان را آشکار می‌کند. هرچند بسیاری استفاده از این نوع قصه‌گویی با استفاده از نی را ریشه در مثنوی مولانا و با ابیات آغازین آن که به «نی نامه» معروف شده است، می‌دانند، اما نقشی این‌چنین قائل شدن برای «نی» در ادبیات سابقه دیرینه‌تری دارد. شاعرانی پیش از مولانا از جمله سنایی نیز از آن بهره برده‌اند، در این حکایت‌ها نیز نی روشن‌کننده حرف دل فرد و آشکارکننده ضمیر افراد است؛ آنچه آنها نمی‌توانند بر زبان آورند، از زبان نی جاری می‌شود. به نظر می‌رسد که حکمت نیز بر این کارکرد واقف است و داستانش را با استفاده از «نی» آغاز می‌کند.

در این داستان خیالی، بر اثر نواهای نی درویش پیری، ابتدا سرزمینی پدید می آید که "سرزمین نی" نامیده می شود. سپس مرد ریش سیاهی به نام "سیفی سیاهه" به وجود می آید که مالک تمام سرزمین نی است. پس از آن از یکی از سوراخ های نی دختری ظاهر می شود که "عایشه" نام دارد و صاحب باغ زیبایی در وسط سرزمین نی است.

ماجرای اصلی داستان جدال سیفی سیاهه و عایشه است. سیفی سیاهه به هر زور و حیله ای متوسل می شود تا باغ عایشه را به چنگ آورد اما عایشه به کمک دوستان مهربانش مثل کبوتر و خرگوش و بخصوص ابر آسمان، به مقابله با سیفی سیاهه برمی خیزد. سرانجام ابر با فدا کردن خود، باغ را نجات می دهد و بدین ترتیب، سیفی سیاهه شکست می خورد.