آواها و ایماها

آواها و ایماها

نویسنده: محمد علی اسلامی ندوشن
ناشر: توس
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 285
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1358 - دوره چاپ : 3

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب

آواها و ایماها» جلد دومی‌ است‌ بر «جام‌ جهان‌ بین‌». بیشتر مقاله‌های‌ آن‌ به‌ صورت‌ سخنرانی‌ در مجامع‌ مختلف‌ ایراد شده‌، و در مجلّه‌ها انتشار یافته‌ بودند.

من از این‌که در سرزمینی به‌دنیا آمده‌ام که زبانش فارسی است، خود را بهره‌ور از موهبت بزرگی می‌دانم. زبان فارسی نه تنها دارای چند شاهکار بی‌نظیر است، بلکه اهمیت یگانه‌ی دیگری نیز دارد و آن این است که همه‌ی بار ادراک و احساس قوم ایرانی را، در طّی هزار و صد‌سال، بر دوش کشیده. بنابراین ما وقتی شعر شعرای بزرگ خود را می‌خوانیم، تاریخ فکر و تاریخ تحّول جامعه، و تاریخ سیر روان تو را نیز مرور می‌کنیم. مهم‌ترین فصل تاریخ فکر یک قوم، تاریخ«فکر معترض» است، یعنی فکری که رام یا مرعوب قدرت نیست، و می‌کوشد تا خود را از تأثیر «باد موافق» که از جانب دستگاه قدرت وزانده می‌شود، مستقل و بی‌نیاز نگه دارد. یا فکر معترض به معنای واقعی و اصیل را تنها در آثار ادبی خود می توانیم بازیافت.

«ما گمشده‌ها و کمبودهای‌ خود را در هنر می‌جوئیم‌ و از طریق‌ آن‌ محدودیّت‌ خود را تبدیل‌ به‌ پهناور می‌کنیم‌. در یک‌ آن‌ زندگی‌ حقیر روزمرّه‌ و تنگ‌ و ننگ‌ هایش‌ گستردگی‌ قرون‌ به‌ خود می‌گیرند. باز می‌گردیم‌ به‌ دوره‌هائی‌ که‌ دیگر بُعد زمان‌ همه‌ چیز را تلطیف‌ کرده‌ است‌، و این‌ دوره‌ها ما را در تماس‌ با روانهائی‌ می‌نهند که‌ با غنای‌ اشتثنائی‌ خود بر زمان‌ و مکان‌ چیره‌ شده‌اند.»

- «مهم‌ترین‌ فصل‌ «تاریخ‌ فکر» یک‌ قوم‌، تاریخ‌ فکر معترض‌ است‌، یعنی‌ فکری‌ که‌ رام‌ یا مرعوب‌ قدرت‌ نیست‌ و می‌کوشد تا خود را از جریان‌ «باد موافق‌» که‌ همواره‌ از جانب‌ دستگاه‌ قدرت‌ وزانده‌ می‌شود، مستقّل‌ و بی‌ نیاز نگه‌ دارد...

فهرست

پیشگفتارها 
زن‌ در شاهنامه‌ 
دقیقی‌ و فردوسی‌ 
ویس‌ و رامین‌ و شاهنامه‌ 
فردوسی‌ و هُمر
حماسه‌ انسان‌ والا در مثنوی‌ مولوی‌ 
تولستوی‌، مولوی‌ دوران‌ جدید 
پیوند فکر و شعر در نزد ناصر خسرو 
غزلسرائی‌ امیر خسرو
برخورد کهنه‌ و نو در ادبیّات‌ 
چند نکته‌ گفتنی‌ و ناگفتنی‌ درباره‌ ادب‌ معاصر ایران‌ 
زبان‌ فارسی‌