آدام اسمیت و ثروت ملل

آدام اسمیت و ثروت ملل

نویسنده: محمدعلی همایون کاتوزیان
ناشر: امیر کبیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 210
اندازه کتاب: پالتویی - سال انتشار: 1392 - دوره چاپ: 4

مروری بر کتاب

تفاوت استعدادهای طبیعی افراد، در حقیقت به مراتب کم تر از آن است که گمان می رود، و استعدادهای بسیار متفاوتی که ظاهرا متخصصان رشته های گوناگون را از یکدیگر ممتاز می سازد، در اغلب موارد نه همان علّت، بلکه معلول تقسیم کار می باشد. تفاوت های موجود بین شخصیت های کاملا غیرمشابه، مثلا تفاوت بین یک فیلسوف و یک کارگر معمولی، ظاهرا نه چندان ناشی از طبیعت، که نتیجۀ عرف، عادت و تربیت است.

هنگامی که [این دو تن] به جهان چشم می گشایند - و همچنین در شش سال، یا هشت سال اول حیات شان - احتمالا بسیار به یکدیگر شباهت دارند، و نه اولیاء و نه هم بازی هایشان تفاوت چندانی بین آنان مشاهده نمی کنند. لیکن از این سن و سال یا اندکی پس از آن، آن دو به کارهای کاملا متفاوتی اشتغال می یابند. از این تاریخ تفاوت استعدادها جلب توجه می کند، و بر درجات آن افزوده می شود، تا سرانجام خودخواهی آن که فیلسوف است، سبب انکار هرگونه وجه تشابهی [با باربر] می شود...

نویسنده در این اثر پس از ارائه ی پیشگفتار به بررسی زندگانی اسمیت، محیط اجتماعی و معنوی او پرداخته و پس از اشاره ای به احساسات اخلاقی او به "ثروت ملل" اشاره می کند. در ادامه او برگزیده ای از "ثروت ملل" را در قالب هفت فصل به مخاطب عرضه می دارد که هر فصل به مبحث مهمی در حوزه ی اقتصادی پرداخته است.

از ویژگی های مثبتی که می توان در عملکرد "محمدعلی همایون کاتوزیان" به آن توجه نمود، دقت ژرف و عمیقی است که وی در بستری تاریخی و سیاسی تئوری های اقتصادی مطرح شده داشته است. وی به جای نگاه به مدل های اقتصادی به عنوان توصیف کنندگان عینی رفتار بشر، تلاش کرده تا کارکرد این نظریات را تنها در چهارچوب زمانی و مکانی خاص بررسی کند.

فصل نخست از کتاب "آدام اسمیت و ثروت ملل" به مساله ی تقسیم کار اشاره کرده و سپس در فصل دوم بحث پول، ارزش و قیمت تحت بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم توزیع درآمد اعم از مزد آن ها، سود و بهره ی مالکانه تجزیه و تحلیل شده است و در فصل چهارم مساله ی تراکم سرمایه و توسعه ی اقتصادی موشکافی شده است.

آنچه "محمدعلی همایون کاتوزیان" به گزینش از کتاب "آدام اسمیت و ثروت ملل" در فصل پنجم زیر ذره بین برده، ظهور نظام فئودالی و دگرگونی آن به نظام سرمایه داری است و پس از بررسی اندیشه ها و نظام های متنوع اقتصاد سیاسی در فصل ششم، سرانجام در فصل هفتم که فصل انتهایی این کتاب است به نقش دولت پرداخته است.