100 پرسش و پاسخ درباره وسواس کودکان

صد پرسش و پاسخ درباره وسواس کودکان

نویسنده: جوزین کوبرت
مترجم: مریم زارع , میترا حکیم شوشتری , امینه کاکایی , اسما معینی
ناشر: دانژه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 240
اندازه کتاب: رقعی لب برگشته - سال انتشار: 1391 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

رفتار و عادت های وسواسی، اعمالی هستند که کودک آنها را بارها و بارها تکرار می کند. این افکار نه تنها خوشایند نبوده بلکه مفید هم نیستند. در بسیاری از موارد، وسواس در کودکان همانند بزرگسالان است ولی غالبا تشخیص و درمان نمی شود.چنانچه این وسواس درمان نشود، نه تنها باعث ناراحتی و استرس بیشتر کودک شده بلکه ممکن است موجب اختلالاتی در امور تحصیلی، روابط طبیعی اجتماعی و رشد عاطفی وی شود.

وقتی وسواس کودک بسیار شدید باشد، دوستان و همکلاسی های او علائم و نشانه های وسواس او را به سخره گرفته و باعث گریه و آزار او می شوند. عاقبت کودک منزوی و از مدرسه گریزان می شود

وسواس نتیجه ترکیب عوامل مختلف زیستی (ژنتیک) ، روانی و اجتماعی است. در فردی ممکن است علل عمده این بیماری، عوامل زیستی (ژنتیک) باشند، در حالی که در فرد دیگر، ممکن است عوامل روانی یا اجتماعی باشند.

شناخت علائم و نشانگان این اختلال در اغلب کودکان وسواسى قدرى مشکل است؛ زیرا بچه ها قادرند خیلى ماهرانه افکار و رفتارهاى وسواس گونه خود را مخفى نگه دارند. گاهى نیز والدین توانایى کشف افکار و اعمال وسواسى آنها را ندارند و گاهى نیز به گونه اى رفتارهاى کلیشه اى خود را اجرا مى کنند که اطرافیانشان تصور مى کنند، انجام این کارها جزء برنامه روزانه شان است.

اختلال وسواس فکری - عملی به‌طور معمول در نوجوانی یا ابتدای بزرگسالی بروز می‌کند و شیوع آن یک تا دو درصد در طول عمر است. با توجه به اینکه این مشکل همراه با بیماری جسمی خاصی نیست ممکن است تا سنین نوجوانی ناشناخته بماند. میانگین سن بروز آن، ۱۹ تا ۲۲ سالگی یا در سال‌های ابتدایی بزرگسالی است...

براساس نتایج تحقیق‌های انجام‌شده وسواس فکری - عملی در خانواده می‌تواند ارثی باشد، هر چند به این معنا نیست که کودکی که یک والد وسواسی دارد، حتما دچار وسواس خواهد شد. وسواس فکری – عملی با تفکرات وسواسی شدید که اغلب تفکرات، غیرواقعی و نامعقول هستند یا اعمال اجباری همراه است که در زندگی روزمره، اختلال ایجاد می‌کند. اعمال اجباری مانند رفتارهای تکراری یا تشریفاتی شستن دست‌ها، مرتب کردن دائمی اشیاء، بررسی چیزی برای چندمرتبه یا اعمال ذهنی مانند شمارش و تکرار برخی واژه‌ها به‌صورت زمزمه. در چنین شرایطی کودک دچار اضطراب زیاد یا تنش می‌شود و شخص در اعمال روزمره مانند درس خواندن یا اعمال اجتماعی و روابط، دچار مشکل خواهد شد.

معمولا کودک دچار وسواس، شاید افکاری در مورد صدمه رسیدن به خود یا اعضای خانواده‌اش را در ذهن داشته باشد. مثلا به‌طور اجباری تمام درها و پنجره‌های خانه را بعد از اینکه والدینش خوابیدند، بررسی می‌کند تا بتواند از این طریق اضطرابش را کاهش دهد.

با آنکه کودک بارها درها را بررسی و آنها را قفل کرده است اما می‌ترسد یک پنجره یا در باز مانده باشد. کودکی که مدام نگران کثیف‌بودن دست‌هایش است، ممکن است چند بار دست‌های خود را بشوید تا حدی که پوست دست‌هایش حساس و قرمز شوند یا کودکی که از درست بودن مشق‌ها و امتحانش به شدت مضطرب است، بارها و بارها آن را پاک کند و دوباره بنویسد. معمولا شناخت علایم این اختلال در اغلب کودکان وسواسی قدری مشکل است و گاهی والدین توانایی کشف افکار و اعمال وسواسی آنها را ندارند اما ترس از کثیفی، توجه بیش‌از حد به سر و وضع خود، داشتن افکار پرخاشگرانه، ترس شدید از داشتن بیماری‌ها یا صدمه دیدن یکی از اعضای خانواده، اشتغال شدید فکری درباره کارهای خانگی و... می‌تواند از علایم ابتلا به اختلال وسواس فکری باشد.

معمولا زمانی که کودک دچار مشکل وسواس می‌شود، هیچ گناه و تقصیری ندارد. اغلب آنها در مورد وسواس خود، احساس خجالت و شرمساری می‌کنند. بسیاری از آنها از اینکه بخواهند در رابطه با افکار و رفتارهایشان صحبت کنند، تردید دارند اما ارتباط موثر بین والدین و کودکان و حمایت آنها می‌تواند در حل مشکل و کمک به کودکان مفید باشد. والدین باید سعی کنند آگاهی‌های خود را در مورد نوع بیماری فرزندشان بالا ببرند. بیشتر کودکان دچار وسواس با ترکیبی از روان‌درمانی به‌خصوص روش شناختی و تکنیک‌های رفتاری و مصرف داروها بهبود می‌یابند.